مقایسه تعیین وپیش بینی خرج ویژه درانفجارمعادن روبازبا استفاده ازشبکه های عصبی مصنوعی وسیستم انفیس (مطالعه موردی: معدن سنگ آهن سنگان)

عباس خواجوئی سیرجانی¹ سیدعلی شجاعت الحسینی²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد، مجتمع آموزش عالی زرند، دانشگاه
2) استادیار، بخش مهندسی معدن، مجتمع آموزش عالی زرند، دانشگاه شهید باهنرکرمان،

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی علوم و مهندسی(3icesconf.com)
چکیده :
یکی از پارامترهای مهم عملیات انفجار معادن سطحی خرج ویژه است و بنابراین بهینه سازی آن می تواند در کاهش هزینه ی واحد عملیات انفجار و بهبود وضعیت عملیات استخراج مفید واقع شود. اگر خرج ویژه کم گردد ممکن است سنگ از جا کنده نشود و یا بلوک های بزرگ حاصل گردد که این خود منجر به افزایش هزینه ی معدن کاری، هزینه های عملیاتی و باربری و آتشباری های ثانویه خواهد شد. حال اگر خرج ویژه زیاد گردد علاوه بر خردشدگی بیش از اندازه ی مواد معدنی، لرزش زمین، پرتاب سنگ در هوا و آلودگی صوتی را نیز در پی خواهد داشت. با توجه به تاثیر خرج ویژه در انفجار های تولیدی در معادن روباز با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی (ANN) وسیستم استنتاج تطبیقی عصبی-فازی (ANFIS) برای پیش بینی میزان خرج ویژه در معدن سنگ آهن سنگان ارائه شد. در این مدل های ارائه شده داده های 40 پترن انفجار که شامل طول متوسط چال ها (H)، بارسنگ (B)، فاصله ردیفی چال ها (S)، کل خرج مصرفی هرانفجار (Q)، به عنوان پارامتر های ورودی و میزان خرج ویژه (q) به عنوان پارامتر خروجی در نظر گرفته شد. معیارهای آماری متوسط ریشه مربع خطا (RMSE) وضریب تعیین (R2) برای ارزیابی ومقایسه عملکرد شبکه های عصبی مصنوعی و سیستم استنتاج تطبیقی عصبی-فازی درپیش بینی خرج ویژه مورد استفاده قرار گرفت. مدل شبکه عصبی مصنوعی با RMSE=0.19 و R 2=0.95 نسبت به مدل انفیس با RMSE=0.28 و R 2 = 3.2 میزان خرج ویژه را با دقت بالاتری پیش بینی نموده است.
کلمات کلیدی : خرج ویژه انفجار شبکه های عصبی مصنوعی سیستم استنتاج تطبیقی عصبی-فازی معدن سنگان .