مطالعه تاثیر عوامل هیدروژئوشیمیایی بر شاخص های کیفی آب زیرزمینی دشت قزوین

همایون مقیمی¹

1) عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی علوم و مهندسی(3icesconf.com)
چکیده :
در این مقاله شاخص کیفی آب زیرزمینی دشت قزوین مورد مطالعه قرار گرفته است. در این بررسی از آمار پارامترهای شیمیایی 42 چاه بهره برداری برای مدت ده سال از سال آبی 83-1382 تا 93-1392 بصورت دو دوره میانگین استفاده شده است. پارامترها با استانداردهای WHO ، موسسه استاندارد صنعتی ایران و وزارت نیرو مقایسه و شاخص های کیفی محاسبه شده است. در این مطالعه تاثیر عوامل زمین شناسی، هیدروژئوشیمیایی و واکنش های شیمیایی بر شاخص کیفی بررسی شده است. بررسی¬ها نشان داد؛ سازندهای زمین شناسی و واکنش شیمیایی آن با آب زیرزمینی در انحلال، رسوبگذاری در مسیر آب زیرزمینی که از غرب و شمال غرب به سمت جنوب شرق و شرق می باشد، نقش موثری داشته و باعث افزایش مواد محلول در آب زیرزمینی می¬گردد. بدلیل بازیک تا حدی خنثی بودن pH میزان کربنات، بی کربناتها و انحلال ژیپس و هالید افزایش یافته که تاثیر آن در مقادیر TDS قابل مشاهده است. این مساله در تعیین نوع آب که از نمودار پایپر بدست آمده، مشهود است. نوع آب تشکیل شده نشان دهنده وضعیت کیفی منابع آب زیرزمینی دشت قزوین می باشد. براین اساس در سال آبی 83-1382، 76/4%(عالی)، 23/45%(خوب)، 23/45%(ضعیف) و 76/4%(بسیار ضعیف) و در سال آبی 93-1392 شاخص کیفی به ترتیب 14/7%(عالی)، 62/47%(خوب)، 19/26%(ضعیف)، 66/16%(بسیارضعیف) و 38/2% نامناسب مشخص شده است. در این طبقه بندی در سال آبی 92-1393 در محدوده عالی، خوب و ضعیف نسبت به سال آبی 82-1383 بهتر بوده ولی در محدوده خیلی ضعیف و نامناسب بدتر شده است. مهمترین دلایل این تغییرات در کنار تاثیر سازندهای زمین شناسی می¬توان به تغییر شرایط اقلیمی و خشکسالی، برداشت های بی رویه و افت آب زیرزمینی و کاهش حجم مخزن اشاره نمود. شاخص کیفی آب یکی از روشهای نوین است که نیاز به بررسی دقیق دارد. لازم است محققین با توجه به شرایط محدوده مطالعاتی از روشهای موجود استفاده کنند ویا روشهای جدیدی را ابداع و با محدوده مطالعاتی تطبیق دهند.
کلمات کلیدی : دشت قزوین شاخص کیفی سازمان بهداشت جهانی(WQI) نمودار پایپر نقشه هم شاخص کیفی