بررسی مولفه های محیطی موثر در ارتقاء تعاملات اجتماعی فضاهای عمومی مجتمع های مسکونی

امیررضا خاکسار¹ سیدمحمدحسین علیپوریزدی²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری
2) دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری اسلامی

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی علوم و مهندسی(3icesconf.com)
چکیده :
انسان ها در آشفتگی شهرهاي امروز، به دنبال عرصه هايي با هويتهاي خاص هستند تا علاوه بر تأمين آسايش و تعامل با همنوعان، در بستر پويايي اجتماعي به كمال متعالي خود نائل شوند. تعامل اجتماعی به معنای ایجاد رابطه بین دو نفر یا بیشتر است که منجر به واکنشی میان آنها می شود و این نوع واکنش برای هر دو نفر شناخته شده است. بنابراین روابط بدون معنا در زمره این تعریف قرار نمی گیرد. تعاملات اجتماعی و برقراری ارتباط می تواند یک موضوع فیزیکی، یک نگاه، یک مکالمه و ارتباط بین افراد باشد که خود مستلزم تعریف رویدادها و فعالیت های متناسب و در نتیجه نقش پذیری مردم در فضا و عضویت انها در گروه ها و شبکه های اجتماعی است. در واقع معماری و شهرسازی باید به جای افتراق و جدایی در پی افزایش تعاملات اجتماعی و همبستگی انسان ها باشد.اما آنچه امروزه در اغلب فضاهای شهری با آن روبرو هستیم کاهش روابط و مشارکت اجتماعی ساکنان در این فضاهاست. سوال نگارنده در این پژوهش آن است که چه مولفه های محیطی میتواند در ارتقاء تعاملات اجتماعی در محلات مسکونی موثر باشند.در این پژهش نگارنده به دنبال آن است که با توجه به نمودار کانتر بتوان فضا را تبدیل به مکان کرد و رسیدن به تعاملات اجتماعی که هدف اصلی این تحقیق است از طریق مولفه های محیطی و کالبدی محقق شود. در وهله اول نیز در می یابیم که محله پس از خانه مكاني است كه فرد، بيشترين تعاملات خویش را در آن دارد، فضاهاي عمومي عنصر مهمي در شكل گيري تعاملات اجتماعي در ميان ساكنان آن است . ازآنجاكه درگذشته محلات نقش گسترده و عمده اي در شكل دهي تعاملات اجتماعي ايفا مي كردند، لذا با خلق مجموعه اي متمركز از عملكردهاي خدمات شهري همساز و يا مكمل يكديگر ميتوان به وسيله جذابيت هاي عرصه جمعي آن، مردم را به سمت فضا سوق داد در اين صورت با مشاركت شهروندان در امور مربوط به خودشان، درنهايت تصميم گيري های محله به خود آن ها واگذارشده تا همراه با تقويت كنش و تعاملات اجتماعي، احساس تعلق بيشتري به محله خود پيدا كنند و مفهوم مکان تجلی کالبدی پیدا کند. صاحب نظران درزمينه تعاملات اجتماعي، به نقش فضاهاي عمومي در ايجاد تعاملات اجتماعي تأكيد ميكنند و بر اين باورند كه بيش از هر عامل ديگري، حضور ساير افراد در فضاست كه مردم را به خود جذب ميكند. به عبارتی عامل مشاركت و همراهي، يكي ديگر از عوامل ارتقاء تعاملات اجتماعي شناخته شده است.
کلمات کلیدی : تعاملات اجتماعی مولفه های محیطی مکان فضاهای عمومی محله مسکونی