تاملی بر روش نقد معماری سنتی

مولود جلالی فر¹ زینب آقایی²

1) پژوهشگر دکترای معماری دانشگاه علوم وتحقیقات تهران،
2) کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و تحقیقات یاسوج،

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(3icsau.ir)
چکیده :
در معماری امروز ما رویکرد به معماری سنتی با وجود پاسخ‌گویی به وجوه متعدد نیازهای انسان چندان مورد توجه قرار نگرفته و آنگاه که سعی در الهام و بهره‌گیری از آن بوده است، تنها به الگوبرداری از نمادهای کهن بدون توجه به خاستگاه و کارکرد واقعی آنها بسنده شده است. یکی از دلایل ریشه‌ای این الگو برداری نادرست، به نقد این معماری باز می‌گردد. نقد معماری سنتی توسط معمار معاصر بدون توجه عمیق به جایگاه، نقش و جهان‌بینی انسان سنتی، آغازگر لغزشی ظریف در جریان معماری ایران بود که هر چند در ابتدا نوید موفقیتی نسبی در الهام از معماری سنتی در بناهای دهه 40 و 50 بود، ولی کم کم نشان داد که با نادیده گرفتن روح و باورهای معماری سنتی آنچه که در فرآیند نقد سنت بجای مانده نه جریانی سیال در جهت تقویت معماری و سنت ایرانی، که تابلوی قاب گرفته‌ای است از آنچه که از گذشته به میراث رسیده است. در این مقاله با هدف دستیابی به مدل جامع نقد معماری سنتی ابتدا مفاهیمی نظیر سنت و معماری سنتی و نقد تعریف می گردند و سپس با توجه به مدل وین اتو، بخشی از معماری سنتی ایران مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. در این فرایند در می‌یابیم که آنچه که تا به امروز به عنوان نقد معماری سنتی و در زیر اهدافی چون انکشاف و آشکار شدن حقیقت و ماهیت معماری سنتی صورت گرفته است، چندان جنبه راهبردی نداشته و برای ارزیابی و بازاندیشی دوباره سنت و به کار گرفتن مایه‌های زنده و بالنده آن در هنر و معماری باید در چارچوبی مشخص تمامی ابعاد یک اثر مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
کلمات کلیدی : واژه‌هاي كليدي: هنر سنتی معماری سنتی نقد نقد معماری سنتی.