جست و جوی معنا در معماری معاصر(رهیافتی از اثر به متن)

مانی طالبی¹

1) کارشناس ارشد شهرسازی- دانشگاه آزاد تهران مرکزی- ایمیل:

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(3icsau.ir)
چکیده :
پژوهش حاضر، با وام گیری از مفهوم «بینامتنیت» و درک معناشناسانه از رهیافت «اثر» به «متن»، برآمده از «نظریه مرگ مؤلف» رولان بارت و مقاله «مؤلف چیست» اثر میشل فوکو؛ در جست و جوی معنا در معماری معاصر است. این مقصود در دو بخش معماری مدرن و معماری پسا مدرن ارزیابی می گردد. روش پژوهش تحلیلی- توصیفی می باشد. بدین منظور، دسته بندی هایی بر مبنای پارادایم های نظری رایج در معماری مدرن و پسا مدرن صورت گرفته است. بر این اساس پارادایم های نظری معماری مدرن در چهار دسته: 1- خردگرایی؛ 2- طبیعت گرایی ؛ 3- ساختار گرایی و 4- اکسپرسیونیسم و معماری پسامدرن در چهار دسته : 1- پدیدارشناسی ؛ 2- پساساختارگرایی؛ 3- ایدئولوژی در معماری؛ 4- توسعه پایدار مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش بر مبنای اصطلاح مورد نظر فوکو و با توجه به قابلیتِ تعمیم پذیر ِ مفهومِ آن به معماری، لوکوربوزیه، «بنیان گذارِ رهیافتِ گفتمانِ معماریِ معاصر» معرفی شده است. در میان چهار پارادایم مطرح شده از معماری مدرن؛ پارادایم اکسپرسیونیسم و نهضت هنر نو در پارادایم «طبیعت گرایی»، گرایش بر آن دارد تا بنای معماری را از «اثر» به «متن» مبدل نماید. در میان پارادایم های معماری پسامدرن، ینش شکل گرفته در مبانی نظری پارادایم ایدئولوژی در معماری، معماری معاصر را تولید کننده آثاری می داند که انسان را کاربری مصرف گرا معنا کرده است. در پساساختارگرایی، هدف معمار مبدل نمودن کاربر به سوژه ای آگاه است. در پارادایم توسعه پایدار، معنا در راستای افزایش کیفیت زندگی قابل جست و جو است و فرم تابع پایداریِ عملکرد می باشد. اما یوهانی پالاسما معمار پدیدارشناس فنلاندی دو گفتمان مغفول شده «شاعرانگی فضا» و «معماری چند حسی» را همچون رهیافتی بی نظیر برای اداراک انسانی تر و دقیق تر از فضا به قصد مبدل شدن آن به مکانی شاعرانه و انسان گرا فرآهم آورد.
کلمات کلیدی : معماری معاصر معنا اثر متن