نقش فرهنگ براستفاده از مصالح بومی وتاثیرآن برمعماری پایدار

هادی دستان زند¹

1) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری ،دانشگاه ازاد اسلامی ،واحد دامغان ،

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(3icsau.ir)
چکیده :
چکیده : معماری خلق فضایی زنده و پویاست که به واسطه بیان معمارانه عینیت پیدا میکند. معماری با هدف آسایش و آرامش انسان از تفکر او پدید میآید و نمیتوان آن را تنها در جهت پاسخ به نیازهای مادی و فیزیکی انسانها محدود کرد. معماری تجسم فرهنگ یک جامعه است که در قالب کالبد مادی ارائه و بیان میگردد و مورد قضاوت قرار میگیرد. امروزه یکی از مهمترین مسائلی که نظر معماران را به خود جلب نموده است، مسئله لزوم ماندگاری در معماری معاصر و احیای معماری ایرانی است. در این زمینه نگارنده این نوشتار بر این باورد که بررسی بناهای ماندگار و جاودان در معماری، یافتن هندسه و الگوهایی که به صورت مشترک در این بناها به کار رفته است؛ میتواند در دستیابی به راهکاری در جهت ماندگاری در بناها مؤثر باشد. بیان این نکته ضروری است که منظور از دستیابی به الگوهای مشترک در بین بناهای ماندگار، به معنای کپی برداری صرف از آنها نیست، بلکه تولد دوباره آن در دنیای امروز با توجه به نیازهای امروزه انسان است. چراکه این بناها، بیزمان، زنده و جاودانه اندسیر تحوالت تاریخی در معماری و شهرسازی ایران از قرون متمادی تأثیر حوزههای فرهنگ، اجتماع و ... را در برپایی آثاری فاخر نمایان ساخته است. بازشناخت بهره گیری از مصالح بومی در معماری و شهرسازی که نقش تأثیرگذاری را در پایداری و ماندگاری ابنیه گذشته داشته است در رهگذری فرهنگی برای نسل امروز الزام و ضروری است تا آینده را بتوان با معرفت و درکی وسیعتر به پیش برد. یکی از خصوصیات معماری ایرانی استفاده از مصالح محلی یا به اصطلاح بوم آورد بوده است به این معنی است که هروقت بنا نیاز به تعمیر یا بازسازی داشت مصالح مورد نیاز همیشه در طبیعت اطراف بنا مهیا بوده نکته دیگری که درمصالح به کاررفته درابنیه سنتی جلب توجه می کند این است که مصالح بوم آورد درصورت تخریب ودورریختن نه تنها به محیط طبیعی اسیب نمی زند بلکه به راحتی جزئی از آن میشدند و خللی به چرخه طبیعی بازیافت وارد نمی شد با توجه به ویژگیهای فوق و ویژگیهای یک ساختمان پایدار مصالح بوم آورد را می توان جزء اصلی معماری پایدار ذکر نمود. مقاله حاضر، بدنبال ارتباط متقابل فرهنگ در جامعه و کاربرد مصالحی پایدار در ساختمان سازی در گذشته و همچنین به بررسی تاثیر فرهنگ بر معماری بومی وارائه راهکارهایی جهت استفاده از معماری بومی متاثر از فرهنگ در شرایط امروز می پردازد. شناخت معماری بومی می تواند به منزله ی شناخت جامعه باشد، با تکیه بر روشی صحیح و منطقی در شناخت فرهنگ ملی و بازگشت به خود می توانیم نه از دیدگاهی انتزاعی،بلکه از طریق اندیشه ای فعال به بررسی و تجزیه و تحلیل دقیق و کامل گسستگی معماری از معماری بومی و فرهنگ بپردازیم و باید در نظر بگیرم که معماری هنریست اجتماعی و رشد کند فرهنگی و عدم آگاهی افکار عمومی رابطه ای مستقیم با چگونگی این گسستگی دارند.روش تحقیق با استفاده از منابع کتابخانه ای و مطالعات میدانی بوده که با رجوع به بافت و برخی ابنیه تاریخی شهر یزد به عنوان الگویی پایدار در معماری و شهرسازی ایران اطلاعات جمعآوری شده تجزیه و تحلیل میگردد.
کلمات کلیدی : واژه های کلیدی : فرهنگ مصالح بومی معماری پایداری