ارزیابی باز زنده‌سازی فضاهای تاریخی با استفاده از سازه‌های غشایی باز و بسته شونده

مازیار آصفی¹ ملیحه جاویدمهر² ساجده میرشجاعان³

1) استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
2) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
3) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(3icsau.ir)
چکیده :
یکی از راه‌های شناخت اندیشه انسانی، شناخت مصادیق عینی این ساختار ذهنی است. تجلی عینی ذهن انسانی در منظر فرهنگی و به‌طور خاص در میراث فرهنگی و تاریخی مشهود است. امروزه با توجه به اهمیت سایت‌های تاریخی به‌لحاظ معماری، هویتی، فرهنگی، گردشگری و غیره، حفاظت و نگه‌داری از این بناها مهم است. یکی از بهترین راه‌های حفاظت، باز زنده‌سازی سایت‌های تاریخی است. به‌کارگیری فضاهای تاریخی در خدمت کاربری‌های موردنیاز روز مانند نمایشگاه، فضای تعامل و دیگر فضاهای فرهنگی یکی از راه‌های باز زنده‌سازی این‌گونه فضاهاست. جهت حفظ و صیانت از سایت تاریخی در مقابل شرایط نامناسب جوی و اقلیمی و به‌کارگیری دوباره این فضاها، نیاز به ارائه راه‌کارهای مناسب است. برای دستیابی به این امر به پوششی متناسب با سایت و اقلیم موردنظر نیازمندیم، که بتواند بهترین پاسخ را به نیازهای مذکور فراهم آورد. حال سؤال اساسی که مطرح می‌شود این است که چه نوع سازه‌ای و با چه ویژگی‌هایی می‌تواند جوابگوی الزامات لازم جهت حفاظت و باز زنده‌سازی سایت‌های تاریخی باشد. استفاده از سازه‌های نوین امکان ارائه مدول‌ها و الگوهای طراحی در طیف متنوعی از انواع کاربری‌ها را با تغییر برخی از پارامترهای هندسی و به‌کارگیری پارامترهای حرکتی مناسب با هدف پاسخ به شرایط مختلف و متنوع ایجاد می‌نماید. سیستم‌هایی که توانایی ایجاد و توسعه عملی و خلاقانه فضا، جهت ایجاد راه‌حل‌های معمارانه جدید در هماهنگی بهتر با بستر را دارا بوده و بتواند در عین هماهنگی با بافت تاریخی و عدم آسیب‌رسانی به آن، نیاز امروز را نیز پاسخ دهد. طراحی و به‌کارگیری سازه‌های باز و بسته‌شونده و متحرک می‌تواند به‌عنوان یکی از راه‌حل‌های مطرح‌شده باشد. در این پژوهش سعی داریم تا ضمن بررسی الزامات فضاهای تاریخی، به تبیین مزایا و معایب سیستم‌های متحرک و سازه‌های غشایی پرداخته و در انتها معیارهایی متناسب با هدف مذکور ارائه دهیم که به انتخاب سازه مناسب با بافت تاریخی منجر شود.
کلمات کلیدی : باز زنده‌سازی سایت تاریخی سازه‌های غشایی باز و بسته شونده