رهنمودهای عمومی برای معماری سرای سالمندان (مطالعه موردی شهر یزد)

محمد باباپی زارچ¹ مریم توفیق²

1) مربی دانشگاه پیام نور مرکز یزد، دانشگاه آزاد اسلامی یزد، دانشگاه فنی و حرفه ای شهید صدوقی یزد ، ایران
2) کارشناس ارشد معماری ،گروه هنر و معماری ، واحد یزد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، یزد ، ایران

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(3icsau.ir)
چکیده :
ساختار جدید شهرهای امروزه که بر مبنای سرعت، صنعت و تخصص حرفه ای بنا شده، بسیاری از ساختارهای حمایتی سنتی چون خانواده و نقش فرزندان را در ارائه خدمت به سالمندان تضعیف کرده است، لذا مي بايست براي مواجهه با رشد جمعيت در اين قشر، آمادگي و برنامه ريزي دقيقي در جوانب مختلف منظور شود. فضاي معماري و شهرسازي يكي از مهمترين عناصر در ارتباط با زندگي سالمند مي باشد که باید برنامه ریزی مناسبی برای آن صورت گیرد، حضور سالمند در خانه و جامعه مستلزم جوابگويي اوليه به نيازهاي وي مي باشد، اين پاسخگويي مي بايست شامل تجزیه و تحلیل دقیق زندگی سالمند و روحیات آنان و در نظر گرفتن محدوديت هاي جسمي و شرايط روحي اين عزيزان باشد. بنابراين، بايد امكانات بسياري چه از نظر جسماني، با كمك گرفتن از علوم پيشرفته روز، و چه از نظر رواني، با برقراري روابط اجتماعي و خانوادگي، در فضاي زيستي فراهم آيد كه براي همه افراد، به ويژه سالمندان مناسب باشد. ايجاد فضايي آرام و به دور از تنش و احساسات ياس آميز مي تواند دل پذير و آرامش بخش روح و روان سالمندان باشد. اما سوال مهم اين است كه چگونه مي توان شرايط لازم براي ايجاد چنين فضايي را فراهم كرد؟ این مسئله لزوم طراحی و ارائه ساختارهای جدید خدماتی- حمایتی براقشار سالمند را ضروری ساخته است، در این ساختارها آنچه که اهمیت دارد ارائه خدمات رفاهی در کنار خدمات حمایتی است، به این منظور سرای سالمندان که مجموعه ای از ارائه خدمات رفاهی وحمایتی می باشد، یکی از راه حل های ساختاری در طراحی محیط های مورد نیاز معاصر است. در اين مقاله، ويژگي هاي رواني، احساسي و شخصيتي افراد سالمند بررسي شده است و با در نظر گرفتن مهم ترين محدوديت هاي فيزيكي و جسمي آنان توصيه ها و رهنمودهاي عمومي براي مناسب سازي محيط زندگي آنان شامل مسايل كيفي فضاها و مناسب سازي دسترسي ها ارايه شده است.
کلمات کلیدی : سالمند خانه سالمندان طراحی خانه سالمند فعالیت سالمند