بررسی تاثیر سدسازی بر رودخانه گدار روی کاهش تراز دریاچه ارومیه

سودا کفشدوز سلیمی¹ سعید علیمحمدی²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد عمران گرایش مهندسی آب- دانشگاه شهید بهشتی پردیس فنی مهندسی شهید عباسپور
2) استادیار دانشگاه شهید بهشتی پردیس فنی مهندسی شهید عباسپور

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(3icsau.ir)
چکیده :
این مقاله اثر ساخت سدهای گدار و حسنلو را بر روی کاهش تراز دریاچه ارومیه طی یک دوره 37 ساله بررسی می‌کند. اکثر مناطق ایران به علت بارش کم سالانه‌ به عنوان منطقه خشک و نیمه خشک طبقه‌بندی می‌شوند، بنابراین در دو دهه اخیر تعداد زیادی سد در ایران به خصوص در حوضه دریاچه‌ی ارومیه برای ذخیره آب ساخته شده است. دریاچه ارومیه، این منطقه را از جنبه‌های اجتماعی- اقتصادی و اکولوژیکی تحت تاثیر قرار می‌دهد. دریاچه ارومیه دومین دریاچه شور جهان از نظر وسعت می‌باشد. این پیکره‌ی آبی با مشکلات زیادی در دهه‌های اخیر مواجه شده است و بیش از نیمی از مساحت خود را در 30 سال اخیر از دست داده است. تراز دریاچه از 78/1273 متر در سال 1344 به 12/1270متر در سال 1394رسیده است. عامل‌های متعددی سبب کاهش حجم دریاچه ارومیه شده‌اند؛ شامل خشکسالی، تغییر اقلیم، سدسازی و غیره. این مقاله اثر ساخت سدهای گدار و حسنلو را بر روی کاهش تراز دریاچه ارومیه به وسیله‌ی مدل مادسیم نشان می‌دهد. جریان‌های سطحی ورودی به دریاچه ارومیه از رود گدار در سه حالت بدون سد، بعد از بهره‌برداری سد گدار و بعد از بهره‌برداری سد حسنلو محاسبه شده و با مقایسه‌ی این مقادیر درصد کاهش جریان‌های سطحی گدار به دریاچه ارومیه در اثر سد‌سازی محاسبه شده است. بعد از بهره‌برداری سد گدار جریان سطحی ورودی از گدار به دریاچه ارومیه 01/0% و بعد از بهره‌برداری سد حسنلو 5/3% کاهش یافته است.
کلمات کلیدی : "جریان سطحی" "مدل MODSIM" "رودخانه گدار" "دریاچه ارومیه"