آسیب شناسی ساختار اداری-اجرایی طرح های توسعه شهری در ایران

امیر نوروزی¹ سجاد فلاح پور² ابراهیم سامی³ روح اله باجولوند⁴

1) دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران -
2) دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران -
3) استادیار و عضو هئیت علمی دانشگاه مراغه، مراغه، ایران -
4) دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران -

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(3icsau.ir)
چکیده :
توسعه ناموزون شهرهای کشور در دهه های اخیر زمینه را برای تهیه طرح¬های توسعه شهری فراهم کرده است. اما با وجود گذشت چهار دهه از تهیه و اجرای این طرح ها در عمل موفقیت چندانی حاصل نشده است. بر این اساس آسیب شناسی طرح های توسعه شهری در جهت شناخت نارسایی ها و اصلاح آنها از ضروریات است. از زمان پيدايش تفكر برنامه ريزي، يعني اوايل قرن چهاردهم هجري شمسي تاكنون برنامه ريزي و توسعه منطقه اي در كشور همواره مطرح بوده است. اين نكته مهم كه در طول برنامه هاي عمراني كشور قابل نقد و بررسي است، در مدت زمان نزديك به نيم قرن مسير پرفراز و نشيبي را بدون تحول و تكامل مثبت سپري كرده است. به رغم اين سابقه طولاني، نتايج مورد انتظار يعني توسعه متعادل منطقه اي در كشور حاصل نشده است. به نظر می رسد نظام برنامه¬ريزي تمركزگرایي و بخشي نگر هرگز نتوانسته است توسعه اي همگون با مزيت ها و تنگناهاي مناطق را محقق سازد و عدم تعادل در توسعه منطقه اي كشور پيامد آن بوده است. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی سعی شده است با رویکردی سیستمی به شهر، آسیب شناسی طرح های توسعه شهری به عنوان تنها مرجع هدایت برنامه ریزی ها و طرح های شهری هم از نقطه نظر فراسیستمی و دیدن شهر به عنوان جزئی از سیستم برنامه ریزی کشور و هم از نقطه نظر زیرسیستمی و توجه به طرح های توسعه با عنوان جزئی از سیستم شهر و سایر متغیرهای دخیل در توسعه شهرها مورد بازبینی قرار گیرد. حاصل نتایج نشان می¬دهد که عدم موفقیت طرح های توسعه شهری، تمرکزگرایی، تقلیدی بودن و فقدان مشارکت مردم به صورت مستقیم و غیر مستقیم در طرح هاست.
کلمات کلیدی : "نظام اداری- اجرایی" "طرح های توسعه شهری" "طرح جامع" "مدیریت شهری" "آسیب شناسی"