تبیین ارتباط شاخص¬های تعریف¬کننده حس مکان و توسعه پایدار زیست¬محیطی در ارتقاء کیفیت مکان

وحیده مجدی¹ محمود رضایی²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری گرایش معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران.
2) استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی،

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(3icsau.ir)
چکیده :
توسعه و پیشرفت روزافزون شهرها¬ در دهه¬های اخیر هرچند عامل جهشی بزرگ در زندگی بشر و تکنولوژی ساخت ¬مکان¬های مصنوع و فضاهای شهری بوده¬است، اما مشکلات متعددی را نیز باخود به همراه داشته¬است. از جمله مهم¬ترین این مشکلات از دست¬رفتن هویت و کیفیت فضاهای شهری و آسیب¬ به محیط زیست می¬باشد. طوری¬که بحران معنا و کیفیت مکان¬ها و در نتیجه بحران هویت، در کنار بحران تخریب محیط¬زیست طبیعی- که به زعم بسیاری نتیجه اندیشه مدرنیسم و صنعتی شدن است- به یکی از مهم¬ترین چالش¬های قرن اخیر تبدیل شده¬است. تشکیل سازمان¬های متعدد حامی محیط زیست مانند جنبش سبز و نظریه¬هایی متعدد پیرامون کیفیت فضا و مکان انسان¬ساخت که علاوه بر بعد کالبدی و فیزیکی مکان¬ها به ابعاد روحی و روانی کاربران نیز توجه دارند، گواه این مدعا می¬باشند. بر این اساس و با توجه به اهمیتی که مکان¬های انسان¬ساخت و ارتباط با طبیعت در بهبود کیفیت زندگی انسان، بهبود حالات روحی او و نیز هویت¬مندی مکان¬ها دارند، پژوهش حاضر با روش تحلیلی-توصیفی به بررسی حس¬مکان و توسعه پایدارزیست¬محیطی که دو مفهوم اساسی مطرح در نظریه¬های مکان و توسعه پایدار می¬باشند، می¬پردازد و تلاش می¬کند به این سؤال پاسخ دهد که چه ارتباطی بین این دو مفهوم در ارتقاء کیفیت مکان¬های انسان¬ساخت وجود دارد؟ بدین¬ترتیب هدف این مقاله تبیین ارتباط حس¬مکان و توسعه پایدار زیست¬محیطی در بهبود کیفیت مکان¬های انسان¬ساخت است. فرضیات حاکی از این است که عوامل بوجودآورنده این دو مفهوم از اصول مشترکی تأثیر می¬پذیرند و نتایج پژوهش نشان می¬دهد که حس¬مکان و توسعه پایدار زیست¬محیطی با تأثیرپذیری از لایه¬های اجتماعی، فرهنگی و طبیعی دارای بن¬مایه¬های مشترکی برای ارتقاء هویت و کیفیت مکان¬ها می¬باشند.
کلمات کلیدی : حس¬مکان توسعه¬پایدار زیست¬محیط معماری¬پایدار