بررسی سناریوهای مناسب جهت رفع گلوگاههای ریلی کشور

محمود شفیع پور¹ محمد تمنایی² علی کمیلی³

1) دانشجوی کارشناسی ارشد عمران گرایش راه ،دانشگاه صنعتی اصفهان
2) استادیار دانشکده حمل ونقل ،دانشگاه صنعتی اصفهان
3) دانشجوی کارشناسی ارشد گرایش برنامه ریزی حمل ونقل ، دانشگاه تربیت مدرس

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(3icsau.ir)
چکیده :
یکی از ابزارهای مهم در طراحی هر چرخه حمل¬ونقل کالا شناسایی مسیرهای موجود و گزینش مناسب¬ترین آن‌ها است. 2در این میان، سیستم حمل¬ونقل ریلی به دلیل مزایایی چون حفظ ¬محیط¬زیست، مصرف کمتر سوخت، ایمنی بیشتر نسبت به دیگر سیستم¬های حمل¬ونقل و حمل انبوه کالا می¬تواند جایگاه مناسبی را در حمل¬ونقل بار و مسافر ایفا نماید3. بااین‌حال یکی از مشکلات اصلی سیستم حمل‌ونقل ریلی کشور، کمبود ظرفیت در شبکه است. این مشکل با افزایش ناگزیر تقاضای حمل‌ونقل ریلی به‌صورت مضاعف در شبکه راه‌آهن نمود پیدا می‌کند. در این مطالعه، ظرفيت شبكه راه‌آهن كشور مورد تحليل و بررسي قرار می‌گیرد. به‌منظور یافتن راهکار مناسب افزایش ظرفیت گلوگاه‌های شبکه ریلی، وضعیت هرکدام از گلوگاه‌های ظرفیتی بر مبنا تقاضا و ظرفیت مسیر موردبررسی قرار می‌گیرد انتخاب سناریو مناسب بر مبنا سهم تقاضا بار ریلی جذب‌شده برآورد می‌گردد. متدولوژی مذکور با ماکرو نویسی در محیط نرم‌افزار Excel به‌منظور برآورد تقاضا بار ریلی شبکه فعلی راه‌آهن کشور و تخصیص تقاضای بار ریلی به شبکه راه‌آهن در محیط Arc GIS پیاده‌سازی گردید. راهکارهای رفع مشکل گلوگاه‌های ظرفیتی عبارت‌اند از: بازگشایی یا احداث ایستگاه، دوخطه کردن، تراک بندی بلاک تک خطه. درمجموع آنالیز ظرفیت برای سناریوهایی که در سال 1393 به‌عنوان گلوگاه مطرح‌ شده بودند، انجام شد و با توجه به سهم بار جذب‌شده ریلی سناریو بهینه تعیین گردید.
کلمات کلیدی : تقاضا و ظرفیت مسیر سناریوهای افزایش ظرفیت گلوگاه ظرفیتی راه¬آهن ایران