پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیط با رویکرد کاهش جرم خیزی (CPTED) مطالعه موردی باغ گلستان تبریز

سید هادی سید علیزاده فضلی¹ امید عمادی²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری؛ گروه شهرسازی ، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز ، ایران
2) دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری؛ گروه شهرسازی ، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز ، ایران

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(3icsau.ir)
چکیده :
تحت تاثیر دگرگونی های اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی در سراسر جهان و وقوع انقلاب در زمینه در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات و به موازات آن افزایش قابل ملاحضه ای نا هنجاری های احتماعی در اکثر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ، طی دهه های اخیر ، دیدگاه های نوینی برای کنترل ، پیشگیری و مقابله با بزهکاری ارایه شده است. یکی از انواع راهبردهای پیشگیرانه از جرم پیشگیری از طریق طراحی محیطی است که نخستین بار توسط جرم شناس آمریکایی سی ریجفری در کتابی با همین عنوان ارایه شد.جفری در این کتاب پیشنهاداتی برای طراحی شهری ارایه نمود که در آن طرح خیابان ها ساختمان های مسکونی فضاهای باز و .. اصلاح و بدین طریق فرصت های بزهکاری کاهش می یابد. در واقع این نظریه ، معتقد است که رفتار انسانی تحت تاثیر طراحی محیطی است که در آن زندگی می کند و تاکید دارد که با بهینه سازی محیط و ایجاد تصویری مثبت از محیط ، می توان ارتکاب جرم در محیط را کاهش داد و یا از بین برد. پیشگیری محیطی از جرم ، براین مفهوم ساده مبتنی است که جرم تا اندازه ای پیامد فرصت های برخاسته از محیط است و در این صورت ، باید دگرگونی محیط فیزیکی به منظور کاستن ارتکاب جرم امکان پذیر باشد. پارکها یکی از عمده ترین فضاهای تفریحی در شهرها محسوب شده که ارتقاء مطلوبیت آنها به جذب بازدیدکنندگان بیشتر و استفاده بهینه از فضاهای آنها منجر می گردد. پارکها به عنوان یکی از فضاهای عمومی زمینه ساز ایجاد تعاملات اجتماعی، بیش از هر محیط جمعی نیازمند امنیت هستند. کمبود امنیت در یک پارک شهری با کاهش تعداد مراجعه کنندگان و دفعات مراجعه توأم بوده و به کاهش مطلوبیت آنها می انجامد. در این میان هر چند که شاخص های اجتماعی و عملکردی نقش عمده ای در میزان امنیت پارک ایفا می نمایند؛ از سویی دیگر، با عنایت به تأثیرگذاری عناصر تشکیل دهنده محیط به عنوان عامل بازدارنده یا تسهیل کننده زمینه ارتکاب جرم، بهبود شرایط محیطی پارک که نشأت گرفته از طراحی مناسب محیط و منظر آن است، می تواند به ارتقای امنیت کاربران و پیشگیری از وقوع جرم منجر گردد. به دلیل کارآیی بالای این رویکرد در دو دهه اخیر از نظر جنبه های اقتصادی و از حیث ابعاد فرهنگی و سیاسی، اقبال بسیار چشمگیری در جوامع مختلف دیده می شود.
کلمات کلیدی : پیشگیری از جرم طراحی محیطی باغ گلستان تبریز رویکرد CPTED