تجلی نمودهای معماری پایدار در معماری خانه های سنتی کهن ایران

مرتضی یزدانی¹ سمیرا طالب الحق²

1) کارشناسی ارشد معماری، - مدرس و مربی فنی و حرفه ای خراسان شمالی، بجنورد . (
2) کارشناسی ارشد معماری، - مدرس و مربی فنی و حرفه ای خراسان شمالی، بجنورد . (

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(3icsau.ir)
چکیده :
انسان از بدو پیدایش تاکنون در طبیعت به کند و کاو مشغول است، در طبیعتی که همواره برای او ناشناخته و پررمز و راز بوده است، دنبال آرامش و آسایش و استفاده از طبعیت است.در تمام فرهنگهای جهان فرم معماری بیان فلسفی نیروهای توده و فضا در یکدیگر است که به نوبه خود بازتاب رابطه ی او با جهان است به همین منظور استفاده از معماری سنتی و کهن ایران یکی از راهکارهای موثر و مهم برای ایجاد شهرهای منظم و همخوان با طبیعت اطرافشان است.مطالعه در زمینه معماری سنتی نکته های ظریفی از هنر معماران گذشته ی ایران را نمایان می کند که با تحلیل و تامل در آثار معماری سنتی ایران به اصول و ارزشهایی می رسیم که موجبات پایداری این گونه ی معماری را فراهم آورده اند. بررسی ویژگی های طراحی کالبدی معماری سنتی و مصالح و روشهای اجرایی، نشان می دهد که در طراحی معماری علاوه بر استفاده از پتانسیل های محیطی از آلودگی و تخریب محیط زیست نیز جلوگیری به عمل آورده و مصداق بارزی از معماری پایدار است. بناهای سنتی همچون یک گیاه رابطه وجودی با زمین خویش دارند بطوریکه با نبود زمین آن بنای سنتی بوجود نمی آید و با نبود بنا در آن محل زمین به آشکارگی کمی و کیفی نمی رسد. آب در بناهای سنتی با تمامی حواس ارتباط برقرار می کند تا با تمام وجود در کالبد معماری احساس شود.این حضور آب در بناهای سنتی در واقع بر علم و معرفت معمار سنتی از ماهیت)صورت،ماده( آب و اجزا عالم طبیعت دارد. هدف از این پژوهش شناسایی عناصر معماری سنتی ایران می باشد و اثبات اینکه این عناصر در راستای اصول معماری پایدار شکل گرفته اند می توان انتظار داشت تا مردم نسبت به ویژگی های بصری محیط اطراف خود حسا س تر شده و دانش و سلیقه خود را در انتخاب محیط زندگی و ساخت آن ارتقا دهند.
کلمات کلیدی : معماری ایرانی معماری سنتی زمین آب و طبیعت.