مکانیزم های قانونی توسعه اقتصادی رقابت مشروع تجاری در نظام مسئولیت مدنی ایران و اتحادیه اروپا

دکتر عادل ظهیری¹ َناصر حیدری²

1) مدیر گروه تخصصی کارشناسی ارشد،حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز بین المللی خلیج فارس، خرمشهر، ایران.
2) کارشناسی ارشد، حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز بین المللی خلیج فارس، خرمشهر، ایران.

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی مدیریت و علوم اجتماعی(2icmsconf.com)
چکیده :
حقوق رقابت ابزاری است در جهت برقراری رقابتی سالم و آزاد در روابط فعالان اقتصادی، حمایت از حقوق آنها و ایجاد تعادل در بازار، اما متاسفانه بسیاری از تجار و فعالان اقتصادی هنگامی‌که با اعمال خلاف رقابت ‌منصفانه از سوی رقبا مواجه می‌شوند نه تنها توانایی دفاع از حقوق خود را ندارند، بلکه به علت عدم آگاهی از قواعد و قوانین حاکم بر این رشته حتی به فکر طرح دعوی جهت منع رقیب متخلف نیز نمی افتند.از گذشته دور، در صورت تحقق شرایط جبران ضرر براساس قواعدحاکم بر نظام های حقوقی، در بین رقبای تجاری مسئولیت مدنی وجود داشته است.اما، امروزه دعاوی مسئولیت مدنی ناشی از نقض قواعد حقوق رقابت هم روز به روز در حال افزایش است.علیرغم ماهیت عمومی قواعد حقوق رقابت، در مواردی از طریق ضمانت اجراهای حقوق خصوصی، به گونه ای کاراتر می توان به اهداف حقوق رقابت دست یافت. رقابت سالم در بازار،منافع مصرف کنندگان و جامعه را تامین می کند.اما در مواردی رقبای تجاری با توسل به روشهای نامشروع به منافع تجاری یکدیگر لطمه وارد می کنند.چنین رقابتی که در آن رقبا از وسایل نامشروع بهره می جویند، وصف نامشروع به خود می گیرد.در حقوق ایران برای تنظیم اقتصاد بازار و برخورد جدی با رقبای متوسل به امور نامشروع مانند احتکار قوانینی از سال 1384 تاکنون وضع گردیده که بی نتیجه نبوده و حداقل تاثیر آن را ولو چند درصد گذاشته است.در این مقاله پژوهشی برای روشن شدن ماهیت رقابت نامشروع، مفهوم و مصادیق مختلف رقابت نامشروع مورد بررسی قرار گرفته و برای شناخت بهتر حقوق رقابت نامشروع به مقایسه آن با برخی نهادهای اقتصادی و غیر اقتصادی در نظام حقوقی ایران و اتحادیه اروپا رداخته شده است همچنین مسئولیت مدنی ناشی از رقابت نامشروع در دو حوزه مذکور مورد بررسی قرار گرفته، و علاوه بر آشکار ساختن منطق متفاوت تکلیف به جبران خسارت در این دو حوزه، اعمال قواعد خاصی برای اثبات ورود ضرر و نحوه ارزیابی آن در خصوص اینگونه دعاوی، مانند استفاده از اماره ورودضرر و خسارات تنبیهی، پیشنهاد شده است که در این مقاله بصورت دقیق با ارائه راهکارهای پیشبرد اهداف رقابت اقتصادی موشکافی شده اند.
کلمات کلیدی : مسئولیت مدنی رقابت تجاری رقابت نامشروع رقابت مشروع حُسن شهرت تجاری.