کنکاشی در گذار جامعه ایرانی از زردشت به اسلام در قرون نخستین هجری

فولادی پور¹

1) فضل اله

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی(3rstconf.com)
چکیده :
چکیده : ایران در عصر ساسانیان به اعتلای نسبی فرهنگی و علمی خود رسیده بود. در همان حال جامعه ایران شاهد گسترش وسیع فاصله طبقاتی از یک سو و فساد دستگاه حکومتی و بی توجهی به نیازمندی های مردم از سوی دیگر بود،که زمینه شکست دولت ساسانی را فراهم نمود. از نظر دینی وضعیت بسیار نامساعدی به وجود آمده بود. زیرا تشکیلات دینی در حکومت ادغام شده بود و موبدان زردشتی در سیاستگذاری و سرکوب مخالفان خصوصاً مخالفان دینی نقش عمده را ایفا می کردند. برای مطالعه ی گرایش اسلامی ایرانیان در قرون نخستین و پی بردن به ویژگی های آن در مسیر تاریخی و بازشناسایی علل و عوامل آن ابتدا به این سؤال اساسی توجه شود که چه علل و عواملی باعث گردید تا اسلام ایرانیان از همان روزگاران نخست کم و بیش حال و هوای دیگر یابد و غالبا ًبا اسلام رسمی که معمولاً اسلام خلفا را بدان نام خوانده اند، تفاوت داشته است. این تفاوت هم در زمینه فکری و روحی گاه تا بدان حد بوده که محققان از آن با عنوان اسلام ایرانی یاد می کنند. هدف پژوهش پیش رو تلاش برای تبیین چگونگی مواجهه اقشار مختلف ایران با اسلام و گذار از آیین زردشت به اسلام و دیگر مسائل مرتبط با آن با بهره گیری از منابع موثق و معتبر و آخرین یافته های پژوهشی و با روش توصیفی- تحلیلی است. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که ایرانیان پس از آشنایی با اسلام برخی با پرداخت جزیه بر آیین اجدادی خود باقی ماندند و برخی هم به مرور مجذب دین اسلام شدند. به طوری که از قرن اول هجری به بعد روند تحولات به سود اسلام پیش می رفت و روز به روز آیین زردشت به حاشیه رانده شد و در نهایت به صورت اقلیتی به حیات خود ادامه داد.
کلمات کلیدی : اسلام زردشت اسواران صنعتگران بازرگانان