اقلیم هشتم سهروردی و نمود آن در نگارگری ایرانی

زینب صفریان¹ مرتضی تیموری²

1) دانشجوی دکتری هنر اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز ، ایران
2) عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران M.

محل انتشار : چهارمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی(4rstconf.com)
چکیده :
شیخ اشراق از جمله متفکران بزرگ جهان اسلام به شمار می آید که آراء و نظرات او تأثیر عمیقی بر فلاسفه بعد از او برجای گذاشت. شیخ اشراق درصدد احیای فلسفه حکمای ایران باستان و پیوند آن با فلسفه اسلامی بود. درحقیقت در زمینه عالم صورمعلقه باید ابن سینا را پایه گذار عالم مثال دانست، اما سهروردی این اندیشه را بسط داد و تبدیل به یکی از مباحث عالم فلسفه نمود. بسیاری از هنرمندان نگارگر با آرای عرفا و فلاسفه آشنا بودند. فضا در نگارگری ایرانی با فضای عالم واقع تفاوت دارد و به نحوی است که می توان در آن به تماشای گوشه ای از عالم مثال پرداخت. مسئله مورد بررسی در این پژوهش بررسی آرای سهروردی در زمینه اقلیم هشتم یا هورقلیا و نمود آن را در نگارگری ایرانی است. هدف اصلی این مقاله بررسی نمود و تجلی عالم خیال از منظر شیخ اشراق در هنر نگارگری است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و از منابع کتابخانه ای جهت انجام تحقیق استفاده شده است. یافته ها و نتایج تحقیق نشان می دهد که آنچه هنرمندان نگارگر می آفریند، حاصل قوه خیال و متخیله صرف آنها نبوده زیرا وجود کبیر(عالم مثال) در صغیر(قوه متخیله) ممکن نیست، تصاویری که هنرمندان خلق می کند تجلی و نمودی است از عالم خیال درمتخیله آنها.
کلمات کلیدی : سهروردی اقلیم هشتم نگارگری