سیر تحول و تکامل کاشی هفت رنگ در ایران

هانا جهانبخش¹ هانیه شیخی نارانی²

1) مدرس دانشگاه آزاد اسلامی و سراسری
2) عضو هیأت علمی دانشگاه رسام کرج و مدرس دانشگاه هنر و معماری تهران و علوم تحقیقات و فناوری تهران

محل انتشار : چهارمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی(4rstconf.com)
چکیده :
چکیده تزئین در هنر اسلامی برای بیان قدسی و به عنوان یکی از پایه های تصویری هنر اسلامی ارزیابی شده است. کاشی یکی از عناصر تزئینی بنا و نوعی تزئین گران تر از گچبری بود که عنصری تزئینی در تزئین بناها به ویژه بناهای مذهبی همچون مساجد و مقبره ها است و جایگاه ویژه ای نزد معماران ایرانی داشته تا جایی که به کشورهای دیگر نیز راه پیدا کرده است مانند: مسجد سبز بورسا در ترکیه. با توجه به اهمیت معماری و احداث روزافزون بناهای مذهبی و غیر مذهبی، در دورۀ صفویه معماران از این نوع کاشی در ابنیۀ تاریخی و اماکن متبرکه در تزئین بناهای گوناگون از شیوۀ تزئینی کاشی هفت رنگ بهره می گرفتند. کاشی هفت رنگ در زمان صفویان به اوج خود رسید و به علت سریع الاجرا بودن به سرعت رواج یافت و تا دورۀ قاجار برای تزئین مساجد نقش به سزایی ایفا کرد. هدف از این پژوهش در واقع بررسی سیر تحول و تکامل کاشی هفت رنگ در آثار هنری ایران با مطالعۀ این نوع کاشی، کاربرد، ویژگی ها، بناهای مزین به آن و ارتباط آن با عقاید آئینی، رسوم و فرهنگ ایرانیان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش از طریق مطالعه اسناد و مدارک موجود در کتابخانه ها بوده است و بررسی نشان و نمادهای کاشی هفت رنگ، به روش کتابخانه ای و مشاهده ای صورت می گیرد و از منابع متعدد و معتبر بهره گرفته شده و از نوع تاریخی، توصیفی و تحلیلی است.
کلمات کلیدی : واژگان کلیدی: کاشی خشت کاشی هفت رنگ تزئین صفویه ایران