نقش رویکرد مشارکت در مدیریت توسعه روستایی

محمداکبرپور¹ ستایش زینی²

1) استادیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه
2) کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور

محل انتشار : کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در علوم کشاورزی و محیط زیست(aseconf.com)
چکیده :
توسعه روستايي در ايران در سطوح متفاوت اعم از مديريت سياسي، کالبدي ، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و اجرايي با چالش هاي جدي دست به گريبان است. اين مساله در قالب نهادهاي دولتي، تعاوني و خصوصي در سطح روستاها نقش آفريني مي نمايد. تاثيرگذاري و تاثير پذيري هر يک از اين عوامل بر اساس ميزان قدرت سياسي و مالي آنها سنجيده مي شود. از اينرو لزوم هماهنگي ساختارهاي متفاوت تصميم ساز و تصميم گير در برنامه هاي توسعه روستايي جداي از تواناييهاي سياسي يا مالي و تنها بر اساس نقش سازنده همه طرف هاي ذينفع در توسعه متوازن و همه جانبه روستايي بيش از پيش احساس مي شود. هدف اين پژوهش معرفي مزاياي برنامه ريزي مشارکتي در بسيج دولت، نهادهاي تعاوني، بخش خصوصي و مردم به منظور بهره گيري از منابع (انساني و طبيعي)، امکانات و فرصت هاي سرزميني در محيط هاي روستايي جهت تامين رفاه و بهبود زندگي روستاييان است. در اين راستا سئوالات پژوهش عبارت است از: 1ـ سازمانها و نهادهاي برنامه ريز و مجري در سطح روستاهاي ايران کدام ها هستند؟2ـ رويکرد برنامه ريزي مشارکتي چه سازوکارهايي را جهت توسعه متوازن، بسيج منابع، منافع و امکانات در سطح روستاهاي ايران فراهم مي سازد؟ روش انجام تحقيق توصيفي است. در اين تحقیق علاوه بر بهره گيري از مدارک و اسناد برنامه هاي توسعه کشور و سند چشم انداز، از روش پيمايشي نيز استفاده مي شود. نتايج اين تحقيق نشان مي دهد عليرغم تاکيد مستندات برنامه هاي سوم و چهارم کشور و سند چشم انداز بر توسعه متوازن و بهره گيري از کليه امکانات، نظام توسعه روستايي در ايران از اهداف تعيين شده در برنامه هاي توسعه روستايي فاصله گرفته است. همچنین نتايج اين تحقیق بيانگر آنست که انتخاب رويکرد برنامه ريزي مشارکتي در توسعه روستاها امکان نزديکي بخش هاي دولتي، تعاوني و خصوصي را فراهم ساخته و از طريق آن به بهره برداري موثر و متوازن از منابع پايه در سطح روستاهاي اعم از آب، زمين، سرمايه، نيروي کار و فناوري، افزايش قدرت انتخاب به ويژه زنان و جوانان، نقش آفريني نهادهاي محلي در فرآيند تصميم سازي در سطح روستا و ارتقاء بهره وري افزايش فرصت ها و ظرفيت ها و تنوع سازي اقتصاد روستايي و دسترسي برابر به منابع، امکانات و منافع توسعه روستايي و در نهايت ارتقاي کيفيت زندگي اجتماعات روستايي منجر مي شود. که برآيند برنامه ريزي مشارکتي تبديل خواسته جوامع روستايي به هدف و هدف به عمل توسعه يافتگي است.
کلمات کلیدی : برنامه ريزي مشارکتي مشارکت و روستا توسعه روستايي مشارکتي.