بررسی تکثیر افرا کیکم ترکمنی (Acer monospessulanum L. subsp. turcomanicum) به روش کشت بافت

اعظم سعیدی حیدری¹ عباس صفرنژاد²

1) دانشجو کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات ، تهرات،
2) دانشیار، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مشهد

محل انتشار : کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در علوم کشاورزی و محیط زیست(aseconf.com)
چکیده :
جنس افرا (Acer)، درختان خزان‎کننده متعلق به خانواده افرا (Acereacea) مي‌باشد. افرا Acer monospessulanum زیر گونه turcomanicum از جمله گياهاني است که در خطر انقراض قرار دارد و ريشه‌دار کردن قلمه و جوانه‌زني بذر آن به سختي انجام مي‌شود. از اين‌رو هدف از انجام اين تحقيق تعيين محيط کشت بهينه جهت باززايي گياه افرا از طريق کشت بافت بود. محیط‎ کشت استفاده شده محیط‌ MS بود که از هورمون‌های اکسین و سیتوکینین با ترکیبات و غلظت‌های مختلف برای باززایی استفاده گردید. بهترين تيمار براي سترون‌سازي جوانه‌ها محلول 5/0 درصد قارچ‌کش به‎مدت 10 دقيقه، 1/0 درصد کلريد جيوه به‎مدت 3 دقيقه، اتانول 70 درصد به‎مدت 3 دقيقه و هيپوکلريت سديم به‎مدت 20 دقيقه شناخته شد. از محيط کشت پايه MS همراه با تيمارهاي هورموني مختلف استفاده گرديد. آزمايش بر پايه طرح کاملاً تصادفي در 4 تکرار انجام شد. نتايج نشان داد که بهترين محيط جهت باززايي حاوي 0002/0 ميلي‌گرم در ليتر TDZ و 5 ميلي‌گرم در ليتر BAP و 1/0 ميلي‌گرم در ليتر IBA بود. بهترين محيط جهت پرآوري از جنين بذري محيط MS با دو برابر آهن همراه با 005/0 ميلي‌گرم در ليتر TDZ به‎همراه 5/0 ميلي‌گرم در ليتر Kin بود. ريشه‌زايي در محيط MS ½، با دو برابر آهن و بدون هورمون مشاهده شد. گياهچه با رشد مناسب و ريشه‌دار به جي‌في‌پات منتقل و پس از سازگاري به گلدان و در نهايت به خاک منتقل گرديد
کلمات کلیدی : turcomanicum Acer monospessulanum کشت بافت هورمون‌هاي گياهي