بررسی وضعیت و چالش های فراروی صنایع غذایی و آشامیدنی با تاکید بر صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی در ایران

جانعلی بهزادنسب¹

1) مدیر گروه پژوهشی صنایع کشاورزی

محل انتشار : کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در علوم کشاورزی و محیط زیست(aseconf.com)
چکیده :
صنایع غذایی و آشامیدنی ، 3/18 درصد از کل کارگاه ها ی صنعتی ، حدود 1/15 درصد از کل شاغلان، 6/9 درصد از کل ارزش افزوده ، 1/8 درصد از کل ارزش تولید و 6/7 درصد از ارزش سرمایه گذاری کل صنعت ایران را به خود اختصاص داده است . بهره وری کار در این صنایع از کل صنعت کمتر بوده ولی بهره دهی انرژی بالاتر از کل صنعت است و در مجموع در شرایط کنونی فاقد مزیت نسبی است. در مقایسه با برخی از کشورها ، وضع این صنایع مطلوب نیست. میزان شاخص بهره وری نیروی کار در صنایع غذایی و آشامیدنی در کشور هایی نظیر آمریکا 5/16 برابر ، سویس 8/8 برابر ، ایتالیا ، اسپانیا و فرانسه حدود 5 برابر و ترکیه حدود 5/1 برابر ایران است. رتبه ایران در شاخص عملکرد تجاری محصولات غذایی تازه و فرآوری شده در میان 181 کشور بترتیب 118 و 96 می¬باشد. این صنایع همچون کل صنعت و در سطح بالاتر اقتصاد کشور از شرایط مناسبی برای پویایی و رقابت پذیری برخوردار نیست و نیازمند سیاست ها و راهبردهای موثر برای برون رفت از این وضعیت است. چالش های عمده این صنایع در حوزه رقابت پذیری ، فناوری ، سرمایه ، مدیریت و نیروی انسانی دیده می شود. در حوزه محدود صنایع تبدیلی بخش کشاورزی نیز عدم اجرای پروه های دارای مجوز از چالش های اساسی محسوب می شود. تنها 21 درصد از جوازهای تاسیس صادره به مرحله احداث و بهره برداری از واحد تولیدی رسیده اند. به همین ترتیب 5/14 درصد از سرمایه گذاری و 5/18 درصد از اشتغال پیش بینی شده محقق گردیده و با وجود آنکه برای جذب 165 میلیون تن جذب ماده خام کشاورزی مجوز تاسیس واحد فرآوری داده شده ، فقط 20 درصد این رقم به مرحله بهره برداری رسیده است.
کلمات کلیدی : واژگان كليدي: صنایع کشاورزی صنایع غذایی و آشامیدنی رقابت پذیری چالش ها