نگاهی بر ضرورت توجه به نقش خط آسمان در بازآفرینی شهر پایدار اسلامی-ایرانی با نگاه ویژه به شهر کرمان

فهمیه ناظم زاده شعاعی¹

1) عضو هیأت علمی دانشکده هنر و معماری صبا، دانشگاه شهید باهنر کرمان -

محل انتشار : کنفرانس بین المللی نخبگان عمران، معماری و شهرسازی(cau2016.com)
چکیده :
جستجوی سرچشمه ی نارسایی های زیباشناختی و بصری در حوزه ی شهرسازی امروز ایران و دریافت و درک دلایل این نابسامانی ها و سعی در ارائه راهکارهایی تجربی و در عین حال منطقی مبتنی بر اصول فرهنگی و زیرساخت های اقلیمی با نگرش کلی به پاسخ هایی که اندیشمندان اسلامی و غربی در رابطه با مفهوم فضای شهری اسلامی بیان کرده اند، دغدغه ی اصلی و اساسی مطرح شده در این گفتار خواهد بود. چرا که معنای فضای شهری در شهر اسلامی، مبتنی بر ارتباط بنیادین و وثیق ابعاد «وجودی» و «ماهیتی» فضا بررسی می شود .فرآیند تحول، همواره تابع ساز و کارها و نیروهای خاصی است که بررسی آن ها می تواند منطق و الگوی فضایی و شکل غالب کالبدی را در هر شهر بیانگر باشد. شهرسازی ایرانی-اسلامی در مسیر دگرگونی های خود در قرن معاصر با چالش های بسیاری در زمینه ی کالبد، فضا، منظر و ساختار روبرو بوده است. این مقاله با هدف بررسی چرایی دگرگونی ساختاری در کالبد و منظر شهری و تاثیرات متقابل این دو تعریف بر یکدیگر، با نگاه ویژه به شهر کرمان مدون شده است و این فرضیه مطرح می شود که تغییرات ساختارهای فرهنگی، جمعیتی و اقتصادی به چه میزان صورت وساختار کالبدی شهر امروز را دچار دگرگونی کرده است و نتیجه ی آن بر اصالت وهویت شهر ایرانی-اسلامی چگونه می تواند باشد. این بررسی بطور خاص بر تحلیل خط آسمان شهر امروز و شهر قدیم متمرکز خواهد بود وتوجه به چرایی شکل کالبدی امروزین شهر ایرانی و کاهش کیفی منظر شهری و افزایش اغتشاشات بصری می باشد.
کلمات کلیدی : منظر پایدار شهری خط آسمان شهر ایرانی-اسلامی ساختار کالبدی-فضایی