بررسي نقش بادگير در ابنيه هاي سنتي با رويكرد گونه شناسي عملكردي، نمونه موردي بم

فرشاد محمدی¹ حسام الدین طبیبیان²

1) دانشجوی مقطع فوق لیسانس دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
2) عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

محل انتشار : کنفرانس بین المللی نخبگان عمران، معماری و شهرسازی(cau2016.com)
چکیده :
انسان از دیر باز در رویارویی و تعامل با طبیعت محیط زندگی خود همواره سعی نموده است با استفاده از منابع طبیعی موجود و با صرف کمترین هزینه و انرژی، نیازهای خود را برآورده و ارضا نماید. ایرانیان باستان به دلیل بهره¬مندی هوش و استعداد بالای خود، همواره مبدع روشهای خلاقانه در رویکرد با طبیعت بوده¬اند. بادگیرهای سنتی که نقش بسزایی در تهویه مطبوع خانه¬های ایرانیان باستان داشته¬اند؛ یک نمونه از تعاملات موثر و مفید انسان و طبعیت می¬باشد. در این مقاله با معرفی و بیان نحوه عملکرد بادگیرهای سنتی، نقش موثر این سیستم را در مکانیزم تهویه مطبوع منازل بیان می¬نمائیم. به دلیل گستردگی استفاده از بادگیر در شهرهای ایران قدیم از جمله شهر باستانی بم، بی شک اثر گذاری این طرح مهندسی معماری بر روی بافت معماری این شهر حائز اهمیت بوده که در این مقاله به صورت مبسوط نسبت به تشریح جنبه¬های مختلف معماری بادگیرهای سنتی پرداخته شده است. ایده هوشمندانه بادگیرهای سنتی ایرانیان قدیم به دلیل عدم صرف انرژی¬های فسیلی و به تبع آن عدم تولید گازهای گل خانه¬ای و کربن که منتج به عدم گرمایش بیش از پیش کره زمین می¬گردد؛ برای بشر امروز بسیار جذاب بوده به طوری که از این ایده ایرانیان باستان در چندین کشور خارجی مورد استفاده قرار گرفته است. در پایان مقاله با جمع بندی جنبه¬های مثبت استفاده از بادگیرها و نقش موثر آن در معماری شهرها به بیان چندین نمونه از این طرح معماری که در کشورهای خارجی مورد استفاده قرار گرفته، پرداخته شده است.
کلمات کلیدی : بادگیر معماری سنتی تهویه مطبوع شهر بم ابنیه¬های سنتی مصرف انرژی