مرگ سلولی برنامه‌ریزی شده در گیاهان و روش‌های بررسی آن

فرخ حمیدی¹ قاسم کریم زاده² آزاده خاکشور³

1) دانشجوی کارشناسی ارشد کشاورزی گرایش اصلاح نباتات، دانشگاه تربیت مدرس، ایران-
2) دانشیار کشاورزی گرایش اصلاح نباتات، دانشگاه تربیت مدرس، ایران-
3) دانشجوی کارشناسی ارشد کشاورزی گرایش اصلاح نباتات، دانشگاه تربیت مدرس، ایران-

محل انتشار : کنفرانس بین المللی توسعه با محوریت کشاورزی ، محیط زیست و گردشگری(icdat.ir)
چکیده :
آپوپتوزیس فرآیندی بیولوژیک می‌باشد که اساساً از کرم‌ها به پستانداران رسیده است و در زیست‌شناسی سلولی به معنای مرگ برنامه‌ریزی ‌شده سلول است. یک روش طبیعی در موجود زنده، برای رها شدن از سلول‌های غیر ضروری می‌باشد. اگر بیشتر شدن تعداد سلول‌ها مورد نیاز نباشد، مجموعاً با یک فعالیت درون سلولی برنامه‌ریزی شده، سلول‌ها خودکشی می‌کنند . سلول‌هايى كه متحمل مرگ برنامه ریزی شده مى‌شوند تغييرات مورفولوژيك متعددى نشان مى‌دهند از جمله: كوچك و جمع شدن سلول، تراكم كروماتين، از هم گسيختگى سازماندهى شده هسته، جوانه‌زدن غشاى پلاسمايى و سرانجام قطعه قطعه شدن سلول وايجاد اجسام آپوپتوزى كه بسرعت بلعيده مى‌شوند. پروتئین P53 يكي از مهم‌ترين مهاركننده‌هاي چرخه تكثير سلولي است كه آن را محافظ ژنوم می‌نامند، اين مولكول با ايجاد وقفه در مرحله G2 باعث مهار چرخه سلولي مي‌شود و با القاي آپوپتوزیس از ايجاد تومور جلوگيري مي‌كند. تخريب DNA عامل اصلی فعاليت اين مولكول است. روش‌های متداول بررسی مرگ برنامه ریزی شده سلول عبارتند از: بررسی سیتوتوکسیستی ، روش تکه تکه شدن DNA ، تغییرات مورفولوژی، الگوی نردبانی DNA، روش‌هاي سيتوشيميايي و فلوسایتومتری.
کلمات کلیدی : آپوپتوزیس مرگ برنامه ریزی شده پروتئین P53 چرخه سلولی