شبیه سازی رواناب ناشی از ذوب برف در حوضه شهرچای ارومیه با استفاده از مدل های SRM و HEC-HMS

سعید جهانبخش اصل¹ یعقوب دین پژوه² محمدحسین عالی نژاد³

1) استاد گروه آب و هواشناسی، دانشگاه تبریز، ایران. S-Jahan.tabrizu.ac.ir
2) دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه تبریز، ایران. Dinpazhoh.tabrizu.ac.ir
3) دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی، دانشگاه تبریز،

محل انتشار : کنفرانس بین المللی توسعه با محوریت کشاورزی ، محیط زیست و گردشگری(icdat.ir)
چکیده :
با توجه به اینکه رواناب ناشی از ذوب برف منبع اصلی تامین¬کننده آب در مناطق کوهستانی است، برآورد دقیق آب¬ معادل برف و همچنین تغییرات سطح پوشش آن می¬تواند در بخش¬های کشاورزی، انرژی، مدیریت مخزن و هشدار سیل مؤثر باشد. در این مطالعه، به منظور شبیه¬سازی رواناب حاصل از ذوب برف در حوضه شهرچای، از دو مدل SRM و HEC-HMS استفاده شد. برای این منظور نخست سطح پوشش برف برای سال آبی 92 با استفاده از تصاویر روزانه ماهواره ترا- مودیس با تفکیک مکانی 1 کیلومتر در محیط نرم¬افزار ENVI استخراج گردید. در مرحله بعد با وارد کردن داده¬های پوشش برف، متغیرهای هواشناختی و پارامترهای لازم به مدلSRM ، رواناب ناشی از ذوب برف شبیه¬سازی شد. در مدل HEC-HMS نیز پس از ایجاد مدل حوضه با نرم افزار HEC-GeoHMS در محیط GIS ، و ایجاد مدل هواشناختی و واردکردن پارامترهای لازم ، شبیه¬سازی انجام شد. نتایج شبیه¬سازی با مدل SRM، حاکی از دقت بالای این مدل دارد، طوری که ضریب تعیین (R2) معادل 9/0 و درصد خطای حجمی آن (DV) 96/1 بدست آمد. مدل HEC-HMS نیز با دقت بالایی ولی کمتر از SRM شبیه¬سازی را انجام داد. به طوری که ضریب تعیین (R2)آن 85/0 و درصد خطای حجمی آن (DV) 1/2 می باشد.
کلمات کلیدی : برف سنجش از دور رواناب HEC-HMS SRM شهرچای.