بـررسی پـیـا مـدها و اثـرات اجـرای طـرح هـادی روستایی (مطالعه موردی روستاهای فـورخاص و دره عبـاس شهرستان درمیـان استان خراسان جنوبی)

فرهود گل محمدي¹ محمد رضا محمد زاده²

1) استاد يار و دکترای رشته ترویج و آموزش کشاورزی و عضو هیئت علمی تمام وقت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند
2) دانشجوی کارشناسی ارشد رشته توسعه روستايي در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند و كارشناس ارشد نظارت و ارزيابي طرحهاي عمراني در بنياد مسكن انقلاب اسلامي استان خراسان جنوبی

محل انتشار : کنفرانس بین المللی توسعه با محوریت کشاورزی ، محیط زیست و گردشگری(icdat.ir)
چکیده :
اجراي طرح هادي روستايي به منزله يک مداخله فيزيکي، روستاها را از ابعاد مختلف (زيست محيطي، اجتماعي - فرهنگي، اقتصادي و مديريتي - نهادي) دستخوش تغيير و تحول کرده است. بررسي¬هاي مقدماتي انجام گرفته بر روي ميزان اثربخشي طرح هادي حاکي از آن است که اين طرح سطح شاخص¬هاي محيطي، اجتماعي- فرهنگي و کالبدي را ارتقاء داده است. این پژوهش نیز بر اساس روش توصیفی و تحلیلی و نیز همبستگی و بهره گیری از شاخص های چهار گانه برنامه ریزی طرح های هادی از طریق پرسشنامه و طیف لیکرت در آن جهت بـررسی پـیـامـدها و اثـرات کـالبدی اجـرای طـرح هـادی روستایی مطالعه موردی روستاهای فـورخاص و دره عبـاس از توابع شهرستان درمیـان می باشد. طی بررسی اولیه در 5 شاخص بررسی شده ، شاخص زیست محیطی نسبت به دیگر شاخص ها و سپس شاخص اقتصادی از وضعیت خوبی برخوردار نمی باشد. نتایج آزمون بارتلت و شاخص KMO برای ارزیابی اثرات اجراي طرح هادي با سطح معناداری 000/0 مورد اثبات قرار گرفت و طرح هادی روستایی در این دو روستا بر اساس نتایج این دو آزمون مثبت ارزیابی شده است. بررسی تحلیل عاملی نیز نشان داد که پنج عامل مورد بررسی در مجموع 11/70 درصد واريانس كل را تبيين کرده¬اند كه حاكي از ميزان واريانس بالاي تبيين شده توسط عامل‌هاي استخراج شده دارد. بنابراین در این قسمت نیز اجرای طرح هادی بیانگر نتایج مثبت آن می باشد. نتایج حاصل از تحلیل فرضیات نیز بیانگر آن است که از بین هشت فرضیه مورد بررسی بیشتر فرضیات اثبات گردیدند و تنها در بخش¬های اشغالزایی و زیست محیطی فرضیه مورد تایید قرار نگرفت. در واقع بر اساس آزمون پیرسون در کلیه فرضیه ها یعنی اجرای طرح هادی در تغییرات کالبدی، مهاجرت معکوس، مشارکت همه موارد(معناداری 000 /0) مورد تایید قرار گرفتند و تنها در بخش اشتغال زایی و زیست محیطی با سطح معناداری (0.09Sig = برای مردم و 07/0 برای کارشناسان) و (0.06=Sig برای کارشناسان و 07/0 برای مردم)که تایید نگردید.
کلمات کلیدی : طرح هادی ارزیابی اثرات روستا دره عباس و فورخاص استان خراسان جنوبی.