مكانيابي پهنه¬هاي داراي قابليت بلند¬مرتبه-سازي با استفاده از منطق فازي و تحليل سلسله¬مراتبي (نمونه موردي: شهر بجنورد)

کاظم اسمعیلی¹ زهرا تمجیدی²

1) کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری از دانشگاه تهران
2) کارشناس ارشد معماری از دانشگاه آزاد اسلامی

محل انتشار : کنفرانس بین المللی عمران ، معماری و زیرساخت های شهری(icica.ir)
چکیده :
امروزه با توسعه شهرنشيني گرايش به بلندمرتبه‌سازي در ميان سرمايه گذاران دولتي و خصوصي در حال افزايش است. اما مكانيابي اين پهنه ها، از روندي هدفمند براساس اصول و مباني شهرسازي و برنامه ريزي شهري پيروي نمي كند. ادامه اين نوع روند بلندمرتبه سازي در شهرها، به اختلال در ساختار فضايي شهر، اغتشاش در سيما و منظر، آسيب هاي اجتماعي، معضلات زيست محيطي و به كمبود خدمات و زيرساختهاي عمومي مي انجامد. با مكانيابي مناسب براي اين گونه ساخت و سازها، مي توان از بروز مسائل فوق جلوگيري نمود. هدف اين مقاله مكان¬يابي پهنه¬هاي بهينه جهت ساخت بلندمرتبه¬ها و اولويت¬بندي آنها مي¬باشد. در ابتدا نقش برخي از مكاتب مهم معماري و شهرسازي بر روند بلندمرتبه¬سازي مورد بررسي قرار مي¬گيرد و براساس آن، به شناسايي عوامل تأثيرگذار، در چهار محور كلي اجتماعي فرهنگي، اقتصادي، زيست محيطي و كالبدي پرداخته خواهد شد. در بخش دوم مقاله براساس مباني بررسي شده، معيارها و شاخص¬هاي موثر در مكان¬يابي بهينه ساختمان¬هاي بلندمرتبه استخراج خواهد شد و سپس با استفاده از منطق فازي و سيستم اطلاعات جغرافيايي براساس هريك از زيرمعيارها، پهنه شهر جهت ايجاد بلندمرتبه¬سازي ارزشگذاري و درنهايت با استفاده از تحليل سلسله مراتبي و سيستم اطلاعات جغرافيايي، هريك از معيارها و زيرمعيارها، وزن¬دهي شده و به منظور ارزشگذاري نهايي، با هم تلفيق خواهند شد. روش انجام کار پس از بررسي منابع مربوطه به صورت كتابخانه¬اي، شامل جمع¬آوري و استانداردسازي ورودي¬هاي مورد نياز، و سپس استفاده از روش منطق فازي و تحليل سلسله مراتبي در تركيب معيارها و زيرمعيارها بوسيله سيستم اطلاعات جغرافيايي است. فرايند ذكر شده در ارتباط با يك نمونه موردي(شهر بجنورد) به آزمون گذارده خواهد شد. نتيجه اين كار اولويت¬بندي پهنه شهر بجنورد، از نظر دارا بودن پتانسيل جهت مكانيابي بهينه ساختمان¬هاي بلندمرتبه و همچنين ارائه معيارها و شاخص¬هاي مكان بهينه ساختمان¬هاي بلندمرتبه خواهد بود.
کلمات کلیدی : مكانيابي بلند مرتبه سازي منطق فازي تحليل سلسله مراتبي.