نمودهای معماری و شهرسازی سنتی و اسلامی در منطقه

سهیلا احمدی¹ محمدرضا بمانیان²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات البرز
2) دکتری معماری، استاد دانشکده معماری دانشگاه تربیت مدرس

محل انتشار : کنفرانس بین المللی عمران ، معماری و زیرساخت های شهری(icica.ir)
چکیده :
ایران در طول تاریخ اسلام همواره یکی از مراکز اصلی هنر اسلامی بوده است و معماری ایرانی از جمله غنی ترین زمینه های تجلی آن. توحید بنیادی ترین اصول سنت اسلامی است و معماری ایرانی دوران اسلامی کوشیده است تمامی وجوه و ویژگی های خود را برای نیل به وحدت تلفیق کند این نکته با یادآوری برخی تعالیم سنتی پیرامون معماری و عناصر آن روشن تر خواهد شد.از آنجا که جامعه ایران یک جامعه دین‌دار، دین محور و خدامحور است و در آن پایبندی به دین و سنت تا حدود زیادی یافت می‌شود با ورود نگرش‌ها و اندیشه‌های غربی و جلوه‌های مدرنیته این تضاد و چالش بین این دو فرهنگ کاملاً متفاوت، بروز پیدا کرد و هنوز این چالش ادامه یافته است .ایرانیان همان طور که در برخی هویت و ارزش‌ها، دچار بحران شده‌اند، در سبک زندگی نیز در 100 ساله اخیر به ویژه از دوران روی کار آمدن رضاخان و تجدد آمرانه‌اش، دچار تشتت بسیار در نگرش‌ها و گرایش‌ها، آداب و رسوم، نظامات و سنن اجتماعی، باورها و حتی باورهای دینی خود گشته و سبک زندگی اسلامی ایرانی دچار تضادها و تناقض‌های بسیار شده است، به نحوی که از جامعه ما یک جامعه شبه مدرن ساخته است که نه می‌توان آن را سنتی و اسلامی نامید و نه می‌توان بر آن نام مدرن نهاد. لازمه رسیدن به شهر اسلامی، رعایت صحیح تمام شرایطی است که اسلام برای زندگی مومنانه توام با رفاه و آسایش مردم در نظر گرفته است. در پژوهش حاضر ضمن اشاره به ويژگيهاي ساخت كالبدي شهرهاي اسلامی-ایرانی، سعي شده است معيارها و شاخص هاي الگوي شهراسلامي بیان شود.
کلمات کلیدی : هويت ایرانی- اسلامی ارزشهای بومی معماری سنتی فرهنگ