تحلیل روند تغییرات کاربری اراضی شهرستان رشت در دو دهه اخیر

ساناز بخشی¹ محمد باسط قرشی²

1) دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
2) استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

محل انتشار : کنفرانس بین المللی عمران ، معماری و زیرساخت های شهری(icica.ir)
چکیده :
رشد و گسترش جمعیت در مناطق مختلف شهری، بسط و گسترش آن مناطق را در فضای جغرافیایی ضروری می¬سازد و این توسعه می¬تواند به صورت تدریجی، مداوم و با تراکم پائین به صورت نواری (از هسته به اطراف) و یا به صورت شطرنجی (قطعات منفرد) باشد. رشد و گسترش شهر نه تنها باعث تخریب فضاهای پیرامون می¬شود بلکه شهر را از شکل متقارن خود خارج می¬نماید. شهر سنگر به عنوان یکی ازشهرهای کوچک استان گیلان که در میان اراضی زراعی و باغی قرار گرفته است. متاثر از عوامل گوناگون در معیار موقعیتی خود به دلیل گسترش در ابعاد افقی و عمودی، پذیرش جمعیت بیشتر، گسترش شهر به اطراف خود و... دچار تغییر و تحولات بسیاری بالاخص در زمینه تغییرات کاربری اراضی شده است. بررسی¬های مربوط به توسعه فیزیکی شهر سنگر نشان می¬دهد که توسعه فیزیکی این شهر طی چهار مرحله اتفاق افتاده که در هر مرحله بخش قابل توجه¬ای از اراضی حاصلخیز کشاورزی اطراف شهر تخریب شده است. پژوهش حاضر درصدد بررسي و تحليل عوامل مؤثر در توسعه فيزيكي شهر سنگر و اثرات آن بر تغيير كاربري اراضي كشاورزي در طي دودهه مي¬باشد. از اين رو پژوهش مورد نظر از نظر هدف كاربردي و مبناي روش آن توصيفي-تحليلي است. اطلاعات مورد نياز اين پژوهش از طريق منابع اسنادي و مطالعات پيمايشي و ميداني بدست آمده است. يافته¬هاي اين پژوهش نشان داد كه شهر سنگر به دنبال افزایش جمعیت، پیوستن روستاهای رودبرده، طالم سه¬شنبه وسوکاچابه شهر سنگر، بهبود شبکه¬های ارتباطی، گسترش بخش خدمات، افزایش مهاجرت¬های روستایی با رشد فضایی و کالبدی مواجه شده و مساحت زیادی از اراضی کشاورزی و باغات پیرامون خود را به فضاهای مسکونی، تجاري و... تبدیل کرده است. همچنين نقش خدماتی و حوزه نفوذ اين شهر، در توسعه فزیکی و تغییر کاربری اراضی کشاورزی شهرسنگر در دو دهه اخير نقش قابل توجه¬اي داشته است.
کلمات کلیدی : کالبد کاربری اراضی تغییر کاربری رشد شهری توسعه فضایی شهر سنگر