بازشناسي شاخصه های اصلي باغ های شفابخش با تکیه بر نیروهای درماني

حسنا فولادپور¹ سعید شفیعی²

1) حسنا فولادپور
2) سعید شفیعی

محل انتشار : کنفرانس بین المللی عمران ، معماری و زیرساخت های شهری(icica.ir)
چکیده :
بشر در هزاره سوم بیش از پیش با بیماری های ناشی از سالخوردگی، شیوه زندگی ناسالم و محیط غیرطبیعی روبرو است. در طول چند دهه گذشته بسیاری از کشورها شاهد رشد گسترده شهرهای بزرگ خود در نتیجه مهاجرت جمعیت روستاها به شهرها و بالتبع افزایش جمعیت شهرها بوده اند. این گسترش سریع مناطق شهری با توجه به خدمات و منابع، شرایط نامناسب وضع موجود بهداشتی و سلامتی را تشدید کرده 1551 (. لذا چالش ، است)سیمین قنبری و دیگران، 59 اصلی دست اندرکاران بهداشت و درمان در حال حاضر و در آینده نزدیک، ارائه روش هایی برای زندگی سالم و پیشگیری از بیماری هاست. هدف از این رویکرد جدید، ارتقاء سطح سلامت و کیفیت زندگی به موازات افزایش طول عمر با بکارگیری هوشمندانه عناصر طبیعت، است)انسیه قربان نژاد، نگین احمدی دانالویی، 1952 (. با توجه به اهمیت استفاده از عوامل طبیعی در معماری و شهرسازی امروز و نیاز به ایجاد پایداری اکولوژیک میان طبیعت و مصنوعات بشری حداکثر استفاده از عوامل محیطی و طبیعی در شهرسازی جزو ارکان پایداری در این زمینه است)رحمت اله منشی زاده و دیگران، 1952 (. شهر سالم مبتنی بر ابتکارات جامعه محور، در اصل، ایجاد تعهد در ساکنان شهری در راستای بهبود سلامت افراد از طریق توسعه پایدار شهری است. هدف برنامه شهر سالم حصول اطمینان از وجود یک محیط سالم، پاکیزه و سازگار با محیط زیست برای همه مردم، به ویژه افراد فقیر و محروم جامعه است. پژوهشگران معتقدند که کیفیت محیط پیرامون انسان بر فکر، روح و جسم انسان تأثیرگذار است. شواهد زیادی در دست است که فرایندهای فیزیولوژیک بدن انسان تحت تأثیر وضعیت روحی و احساسی او قرار دارد. این مسئله در مورد بیماران اهمیت بیشتری می یابد زیرا بیماری و بستری شدن یکی از پراسترس ترین موقعیت های زندگی انسان است و بیمار با استرس، تنش و ناامیدی های بیشتر و عمیقتری مواجه است. از طرفی فضاى سبزشهرى تأثیرات بسیارى براقلیم منطقه، میزان سرزندگی وشادابى انسان،کاهش آلودگی هاى صوتى، افزایش رطوبت نسبى وعوامل اقتصادى دارد. این نوع همراهی و همزیستی با طبیعت را به خوبی می توان در معماری سنتی دید.که نه تنها با محیط طبیعی سر ناسازگاری نداشته بلکه در عین زیبایی و کارآمدی با آن کمال هماهنگی را دارد. روش تحقیق این پژوهش نظریه زمینه ای، روش پژوهشی استقرایی و اکتشافی است؛ و روش گرد آوری اطلاعات، اسنادی یا کتابخانه ای بوده که برمبنای پژوهش ها و تحقیقات منتشر شده در این زمینه استوار است . این پژوهش، با استفاده از بازشناسی عناصر باغ های شفابخش و تأثیرات آنها بر محیط، سعی در حذف عوامل بیمار کننده روح و جسم داشته است، تا بتواند با تکیه بر کاهش استرس و انگیزش حس تعلق، در روند بهبود بیماران و افزایش بازدهی فضاهای شهری تأثیر بگذارد و نتیجه آن فضایی باشد که کیفیت شفابخشی محیطی را نیز به همراه دارد . برای رسیدن به این هدف هم به بیان عناصر مهم باغ های شفابخش پرداخته شده و هم از طریق منابع کتابخانه ای و اسنادی این عناصر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و اصول آن ها جهت طرح محیطی شفابخش مورد بررسی قرار گرفته است.
کلمات کلیدی : واژه های کلیدی: کیفیت شفابخشی محیط - طبیعت درمانی- سلامت - آرامش - بهداشت روان.