مروری بر سدهای باستانی ایران

ریحانه نوروز¹ علی نورزاد²

1) کارشناس ارشد مهندسی آب دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین
2) عضو هیأت علمی دانشكده مهندسي عمران، آب و محيط زيست دانشگاه شهید

محل انتشار : کنفرانس بین المللی عمران ، معماری و زیرساخت های شهری(icica.ir)
چکیده :
از گذشته‏ هاي بسيار دور تا امروز، تأمين آب جزو دغدغه‏هاي اصلي انسان‌ها به ویژه در مناطق خشک جهان بوده است و يافتن آب در هر منطقه شرط لازم بقاي انسان و تداوم حيات محسوب می‏ شده است. در ايران نيز به جهت کمبود آب، ‌شرايط اقليمي خاص و نيازهاي روزمره آب ماده‌ای بسيار ارزشمند محسوب می‌شده است که اين امر را علاوه بر بندسازي، سدسازي و آثار به جا مانده می‌توان در فرهنگ ايراني و ارزشي که براي آب قائل بودند و حافظه تاريخي مردم ايران به وضوح مشاهده کرد. آثار باستانی هر کشور نماد هویت ملی و فرهنگی آن ملت است. ایران کشوری با فرهنگ و تمدن غنی است که هنر و فرهنگ آن در سراسر دنیا شناخته شده است. یکی از آثاری که قدرت و شهامت ایرانیان را به نمایش گذاشته است سازه‏های آبی باستانی این سرزمین است. قنات، بندها و کانال‌های باقی مانده از گذشته نشان از قدرت و توانمندی ایرانیان در این زمینه دارد. با حفظ آثار باستانی از سویی می‏توان فرهنگ و تمدن ایرانیان را به جهانیان معرفی کرد و از سوی دیگر می‏توان از جنبه های توریستی آن‌ها در جهت درآمدزایی استفاده کرد. با توجه به اهمیت سدهای باستانی و تجربیات حاصله از آن‌ها در ارتباط با روش ساخت، نحوه طراحی و مصالح به کار رفته که می ‏تواتند راه‏گشای طراحی‏های جدید باشند، ضرورت توجه به آن‌ها وجود دارد. هدف از این پژوهش مروری بر سدهای باستانی ایران و ارائه راهکارهایی در حفظ زیبایی بناهای آبی باستانی در بازسازی می‏باشد.
کلمات کلیدی : بازسازی سدهای باستانی احداث مرحله‏ ای مقاومت در مقابل روگذری در سدها انحراف رودخانه هنگام احداث سدها.