واکاوی فرایندهای روانشناختی تعامل انسان و مکان در بروز حس دلبستگی به مکان

زهره مولائی رامشه¹

1) کارشناس ارشد معماری، دانشگاه حکیم سبزواری zohre_molaei

محل انتشار : کنفرانس بین المللی مهندسی و علوم کاربردی(iceasconf.com)
چکیده :
مکانی که انسان در آن زندگی می کند صرفا به عنوان یک سرپناه تلقی نمی گردد، بلکه مأمن و آرامگاهی است که ضمن تأمین نیاز اولیه انسان به سکونت، در طول زمان محل رشد، شکل‌گیری خاطرات و هویت‌مندی و ایجاد حس دلبستگی و تعلق افراد به آن می‌گردد. با توجه به اینکه نیاز انسان به دلبستگی به مکانی که در آن زندگی می‌کند از مهمترین نیازهای انسان در تعامل با مکان است، شناخت و ایجاد زمینه‌های بروز آن از ضروریات زندگی در فضاهای امروز می‌باشد چرا که عدم توجه به این نیاز در برنامه‌ریزی‌ها و طراحی‌ها معضلات اجتماعی و فرهنگی را با خود همراه خواهد داشت. در این پژوهش با توجه به نظری بودن موضوع، با روش کیفی و به شیوه‌ی توصیفی-تحلیلی، سعی شده با مطالعه و بررسی متون مقالات و کتب و طرح‌های پژوهشی موجود، مسائل طرح شده مستندسازی شود. در این راستا، بر پایه مطالعات انجام شده، فرایند شکل‌گیری دلبستگی به مکان به عنوانِ تابعی از دو عامل انسان و مکان شناخته شده است که در این میان تعاملات روانشناختی میان انسان و مکان، عامل و حلقه‌ی اصلی ارتباط میان این دو عامل و نتیجتاً شکل‌گیری و بروز حس دلبستگی به مکان می‌باشد. در این مقاله با بررسی و شناخت سه گونه تعاملات روانشناختیِ عاطفی، رفتاری و شناختی و نقش آن در فرایند شکل‌گیری حس دلبستگی به مکان پرداخته‌شده است. که با شناخت این موارد به راهکارهای عملی و راهبردی در جهت تحقق حس دلبستگی به مکان دست‌یافته و به دنبال آن شاهد ره‌آوردهای مثبت حاصل از تحقق این امر در فضاهای امروز خواهیم بود.
کلمات کلیدی : انسان مکان فرایندهای روانشناختی دلبستگی به مکان