بانکداری اسلامی و آسیب شناسی فرایند اجرای عقود اسلامی

میکائیل ولایی یامچی¹ ابراهیم مکری قره ورن² ایدا منعم³

1) دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه تهران
2) کارشناس ارشد دانشگاه تبریز
3) دانشجوی کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه تبریز

محل انتشار : همایش بین المللی انسجام مدیریت و اقتصاد(meuconf.ir)
چکیده :
معیارهای بانکداری اسلامی نفی ربا، نفی غرر (پنهان سازی معاملات)، نفی ضرر، نفی غبن (زیان آوردن به کسی در معامله) و منع اسراف است. بانک اسلامی، وجوه نزد خود را در فعالیت¬های تجاری و سرمایه گذاری به کار می گیرد (یعنی براساس مشارکت در سود) و در صورتی که فعالیت مورد نظر زیان کند بانک نیز همانند سایر شرکاء در زیان سهیم خواهد شد. برای تکمیل تعریف بانک اسلامی لازم است شرط دیگری به شرط عدم معامله با بهره(ربا) اضافه نمود. و آن التزام به اصول شریعت اسلامی در تمام فعالیت ها و معاملات(و به دنبال آن عدم به کار¬گیری منابع مالی در فعالیت های غیر مشروع) و التزام به مقاصد شریعت در تأمین منابع و مصالح جامعه اسلامی می¬باشد. اجرای صوری عقود، خط قرمزی است که عبور از آن قطعا بانک و مشتری را به ورطه ربا می‌افکند. چرا که تفاوت عقود اسلامی در ماهیت آن است. اگر طرفین معامله هیچ آگاهی و قصدی نسبت به ماهیت عقد نداشته باشند، آنچه که در واقعیت اتفاق افتاده، قرضی است که با زیاده همراه بوده است و بدون تردید حرام می‌باشد. عدم توجه به این مسأله به بطلان عقودی منجر می‌شود که به صورت صوری منعقد می‌شوند و در بسیاری از موارد صرف، بطلان نبوده بلکه به ربا نیز کشیده می‌شود.این مقاله اجرای فعلی عقود اسلامی واشکالات اجرای عقود را تحلیل می کند.
کلمات کلیدی : عقود اسلامی ربا بانکداری اسلامی اقتصاد مقاومتی