چیدمان پویای کاربری¬های شهری با کمک عامل فازی در محیط GIS

محمدحسین عسگری مهرآبادی1 محمدسعدی مسگری2 عباس علیمحمدی3

1) کارشناس ارشد سیستم¬های اطلاعات مکانی(GIS) دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی، تهران، ایران،
2) دانشیار سیستم‌های اطلاعات مکانی (GIS)، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی، تهران، ایران،
3) دانشیار سیستم‌های اطلاعات مکانی(GIS)، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی، تهران، ایران،

محل انتشار : چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(4icsau.ir)
چکیده :
در کشور¬های در حال توسعه، توسعه سریع و بدون برنامه¬ریزی باعث اختلاط نامناسب کاربری¬های شهری می¬گردد که به نوبه خود موجب پایین آمدن سطح کارایی کاربری¬های شهری می¬شود. هدف اصلی این تحقیق ارائه مدل پویای تغییر کاربری شهری به عنوان ابزاری جهت تصمیم‌گیری برنامه¬ریزان شهری است؛ تا با کمک آن بتوانند کاربری¬های شهری را به سمت برآورده کردن اهداف توسعه پایدار شهری سوق دهند. در این تحقیق سعی شده است تا با بهره‌گیری از عامل، به‌عنوان ابزار شبیه¬سازی و مدیریت پدیده¬های خرد و پیچیده، اثرات متقابل کاربری-های شهری را در مقیاس قطعه زمین مدل کرد. در این مدل هر پلاک یک عامل است و مدل دو معیار سازگاری و وابستگی را جهت سنجش اثرات متقابل کاربری¬ها بکار می¬گیرد. هر عامل در هرلحظه بر اساس کاربری پلاک¬های همسایه و با بهره¬گیری از منطق فازی، اولویت تغییر به سایر کاربری¬های ممکن را محاسبه می¬کند. مدل طراحی‌شده در محله باغ صبای تهران پیاده سازی و آزمون شد. جهت اعتبارسنجی مدل، به درصدی از قطعات امکان تغییر کاربری داده شد؛ در هر اجرا تعدادی از پلاک¬ها با کاربری نامناسب انتخاب و کاربری آن¬ها به اولویت اول کاربریشان تغییر داده شد. مدل طراحی شده در فرایند تغییر کاربری به¬صورت پویا عمل می¬کند و به محض تغییر کاربری هر یک از قطعات زمین، اولویت کاربری دیگر قطعات زمین تغییر می¬کند. نتایج حاصل از اعتبار سنجی نشان می¬دهد که با اجرا¬های متوالی و تغییرات و اصلاحات تدریجی کاربری املاک، میزان سازگاری و وابستگی کاربری پلاک¬های منطقه افزایش یافته است.
کلمات کلیدی : کاربری اراضی عامل قوانین فازی تغییر کاربری¬ شهری