الگوی معماری پایدار در اقلیم سرد و کوهستانی با نگاهی به مسجد سنگی ترک

زهره صلواتی زاده¹

1) کارشناس ارشد معماری، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد

محل انتشار : چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(4icsau.ir)
چکیده :
پایداری یکی از الگوهای معماری مدرن در جوامع توسعه یافته می باشد، هر چه جامعه ای توسعه یافته تر باشد استفاده از مفاهیم پایداری نیز افزایش چشم گیری می یابد، الگویی که در معماری ایرانی- اسلامی سده های پیشین بسیار از آن استفاده شده است. معماران پیشین ایران با توجه به تجربیات و علمی که در انتخاب مصالح و فرم بنا داشته اند، تونسته اند با به کارگیری حداقل امکانات، بهترین و مناسب ترین شرایط زیستی را فراهم آورده و بر شرایط نامساعد اقلیمی فایق آیند و اصول و بنیانهای طراحی پایدار که امروزه مدنظر معماران و شهرسازان است را برآورده سازند. با وجود بررسی های مکرر و تقریباً همه جانبه ای که در خصوص بناهای مختلف جهان صورت گرفته است اما جای بسی تاسف است این امر در مورد بناهای ایرانی بسیار اندک و در برخی موارد هیچ مطالعه و بررسی صورت نگرفته است. نظریه توسعه پایدار شهری موضوع نگهداری منابع برای حال و آینده از طریق استفاده بهینه از زمین و وارد کردن کمترین ضایعات به منابع تجدیدناپذیر است توسعه در استمرار زمانی و در پوشش همگانی مطلوب است. پایداری اکنون اولویت اول در قوانین حاکم بر برنامه ریزی شهری است. پایداری یکی از اولویت های اول در قوانین ساخت و ساز می باشد. با این نگرش مقاله حاضر به بررسی مسجد سنگی شهر ترک در 23 کیلومتری شمال شرقی شهر میانه به عنوان نمونه ای از الگوهای همساز با اقلیم در منطقه کوهستانی و سرسیر ایران مورد بررسی قرار داده و با مروری بر مفهوم پایداری و معماری پایدار، پس از بیان نیازهای اقلیمی این بنا، ویژگی های بومی ساخت و ساز را استخراج و دسته بندی می کند. دستیابی به رموز معماری پایدار و ماندگاری این بنای منحصر به فرد، می تواند به عنوان الگویی موفق در معماری اقلیم سرد و کوهستانی کشورمان به کار گرفته شود.
کلمات کلیدی : کلمات کلیدی: مسجد سنگی ترک معماری ایرانی- اسلامی معماری پایدار اقلیم سرد و کوهستانی