پهنه بندی فرسایش خاک و تعیین پوشش گیاهی در حوزه های آبریز با استفاده از تحلیل تصاویر ماهواره‌ای و مدل جهانی فرسایش خاک USLE (مطالعه موردی حوزه آبریز سد دز)

حامد نوری¹ امیررضا حمیدی² سعید فرزین³ حجت کرمی⁴

1) دانشجوی دکترای عمران، مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشكده مهندسي عمران، دانشگاه سمنان
2) کارشناس ارشد عمران، سازه های هیدرولیکی، دانشكده مهندسي عمران و محیط زیست، دانشگاه علم و صنعت ايران
3) استادیار، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
4) استادیار، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی عمران،دانشگاه سمنان

محل انتشار : چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(4icsau.ir)
چکیده :
اگرچه ممکن است آثار مخرب پدیده فرسایش در کوتاه مدت چندان چشمگیر و محسوس نباشد، اما در بلند مدت می تواند به عنوان یکی از مسایل جدی مطرح باشد. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و با جهان ماشینی که با آن روبرو هستیم بیش از هر زمان دیگر منابع آب و خاک در حال تهدید است. این تحقیق با هدف پهنه بندی میزان فرسایش پذیری در دو زیرحوزه آبریز سد دز به نام های زیرحوزه‌ی آبسرخ و کشور با مساحتي بالغ بر 19920 هكتار، توسط مدل جهانی USLE انجام پذیرفته است. برای بالابردن دقت مدل‌ و آناليز‌ها، زيرحوزه‌ي آب‌سرخ به چهار واحد هیدرولوژیکی و همچنين زيرحوزه‌ي كشور به پنج واحد هیدرولوژیکی تقسیم‌بندی شده است. جهت تهیه پارامترها و فاکتورهای مورد استفاده در این مدل، از تصاویر ماهواره‌ی IRS-P6به کمک تکنیک سنجش از دور (RS)، لایه های اطلاعاتی مورد نظر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در قالب نقشه های رستری تهیه گردید و بر اساس مدل جهانی فرسایش (USLE) و با تلفیق و آنالیز نقشه ها، منطقه به سه کلاس با فرسایش متوسط، زیاد و خیلی زیاد تقسیم بندی شد. همچنین طبق اطلاعات بدست آمده از تصاویر ماهواره‌ای، از نظر پوشش گياهي، قريب به 50 درصد منطقه، اراضي بایر يا مراتع فقير هستند. ميزان فرسایش تخمیم زده شده توسط مدل USLE برابر با 68/53 تن در هکتار در سال و میزان فرسایش مشاهداتی در ايستگاه هيدرومتري مقدار 12/31 تن در هکتار در سال است.
کلمات کلیدی : فرسایش سنجش از دور GIS IRS-P6 USLE