بررسی معیارها و ملاحظات لازم در طراحی فضای بازی کودکان در شهر دوستدار کودک

رویا مقابلی¹ سولماز نمادی اسلام² حمید لطف الهیان³

1) کارشناس ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ تهران
2) عضو هیات علمی دانشکده فنی حرفه‌ای سما
3) دانشجوی دکتری، دانشگاه غازی آنکارا

محل انتشار : چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(4icsau.ir)
چکیده :
امروزه، سرمایه‌های اجتماعی در شهرها، چنان اهمیتی پیدا کرده‌اند که آن را هم‌تراز سرمایه‌های اقتصادی یک شهر می‌دانند. یکی از راه‌های افزایش سرمایه اجتماعی در شهرها، تقویت فضاهای عمومی و مدنی در شهرهاست. آن‌چه در شهرهای امروز با آن مواجهیم افزایش جمعیت و در نتیجه افزایش تراکم ساختمان‌های موجود در شهر است که نتیجه آن کاهش فضاهای باز قابل استفاده برای کودکان می‌باشد. بیشتر اماکن مسکونی و بویژه آپارتمان‌های مجتمع‌های بزرگ امروزی، فاقد فضای بازی کودک هستند و در عین حال از طبیعت سرشار از هیجان که مطلوب کودکان است و برای رشد و سلامت او ضرورت دارد، فاصله گرفته‌اند. حال اگر این کمبودهای کلی در ارتباط با نیازهای کودکان در طراحی خانه‌ها برطرف نشود؛ حداقل باید در طراحی فضاهای عمومی شهری و محوطه‌سازی‌ها، به فضاهای بازی و تفریح کودکان توجه بیشتری شود. زیرا بازی، طبیعی‌ترین شکل تمایل کودک برای تماس و برخورد با دنیای اطرافش است. حال آن‌که امروزه بسیاری از فضاهایی که برای کودکان خلق می‌شوند، به ابعاد مختلف وجودی کودک توجه ندارند و با ادراک، فعالیت‌ها و نیازهای کودکان هماهنگ نیستند. در واقع این فضاها با توجه به ویژگی‌ها و ادراکات بزرگسالان شکل گرفته‌اند. این فضاها نه‌تنها به رشد کودک در ابعاد مختلف کمک نمی‌کنند، بلکه در بسیاری از موارد باعث پدید آمدن احساس کسالت در کودک می‌شوند و زمینه بروز رفتارهای ناهنجار را در او به وجود می‌آورند. در این مقاله بر آنیم تا به بررسی و تحلیل ملاحظات لازم در طراحی فضاهای بازی کودکان بپردازیم و این‌که چه عواملی در پویایی و جذابیت فضا از دیدگاه کودکان تاثیرگذار می‌باشند. روش این نوشتار از نوع توصیفی-تحلیلی است و جهت گردآوری اطلاعات، از روش کتابخانه‌ای، مقالات معتبر منتشر شده در نشریات معتبر علمی و از منابع دیجیتال بهره برده شده است.
کلمات کلیدی : کودک فضای بازی کودک شهر دوستدار کودک طراحی شهری.