تأملی در اصول حاکم بر تفکر معماری خانه اصیل ایرانی و ریشه یابی انسجام مفاهیم در شکل‌گیری آن

محمد جواد ثقفی¹ فاطمه طاهری سیاح²

1) استاد دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.
2) کارشناس ارشد معماری، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، ایران

محل انتشار : چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(4icsau.ir)
چکیده :
معماری ایرانی در گذشته با بهره گیری از اصول و مبانی مشخص و با بنیان فکری قوی، گنجینه‌ای گران‌بها برای افکار و ایده‌های خلاقانه و بهینه بوده است. دستیابی به اصول و مبانی معماری –به ویژه معماری خانه-، دسته بندی آن‌ها و کشف ارتباط میان ایده‌ها و نحوه خلق عناصر و فضاها، موجب آگاهی از شیوه فکری معماران در گذشته برای خلق یک اثر خواهد بود. در این مقاله تمامی اصول معماری اصیل ایرانی به تبعیت از ذات ثلاثه انسان در سه دسته اصول مادی، اصول روانی و اصول روحانی قرار گرفته‌اند، همچنین با ارائه مدل‌های مفهومی از ارتباطات میان آن‌ها به بررسی هم‌نهشتی معیارهای تشکیل‌دهنده هریک از اصول برای ایجاد یک معماری منحصربه‌فرد و هم‌افزا پرداخته شده‌ است. در این مقاله سعی شده ‌است با استفاده از روش تحقیق توصیفی- پیمایشی، به تحلیل و بررسی منابع گوناگون در زمینه معماری ایرانی پرداخته شود. نتایج نشان‌ می‌دهد تمامی اصول تشکیل‌دهنده معماری اصیل ایرانی در یک هم‌نهشتی مکمل قرار گرفته‌اند که توجه به تک‌تک اجزا، تأمین‌کننده یک کل واحد و هم‌افزا و پشتیبان مجموعه است. توجه به این اصول و ارتباطات میان آن‌ها، در گذر زمان باعث حفظ بنیان فکری آن در میان معماران است و بهره‌مندی از آن‌ها را در معماری معاصر به شکلی روزآمد، امکان‌پذیر می‌سازد.
کلمات کلیدی : اصول معماری معماری ایرانی خانه ایرانی خانه سنتی خانه