تأثیر آموزه های اسلامی بر نقوش معماری اسلامی (نمونه موردی نقوش محراب های دوره سلجوقی و ایلخانی)

حدیث داوده¹ مهنوش محمودی²

1) دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز دانشکده فنی مهندسی گروه مهندسی معماری
2) استادیار معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول دانشکده فنی مهندسی گروه مهندسی معماری

محل انتشار : چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(4icsau.ir)
چکیده :
ﻫﺪف اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮرﺳﻲ تأثیر آموزه های اسلامی بر نقوش معماری اسلامی اﺳﺖ. در این مقاله با تکیه بر شیوه بیان نمادین معماری و تزئینات اسلامی قصد بر اینست که بررسی و شناخت نقوش معماری اسلامی از نظر اسلام و همچنین اهمیت بازیابی این نقوش و مفهوم آن در محراب مساجد مورد پژوهش و بررسی قرار گیرد. روش پژوهش به کاربسته شده بصورت مطالعه اسنادی و کتابخانه ای از نوع کیفی و تحلیلی محتوا بوده و به همراه آن مطالعه نمونه موردی با بررسی نقوش محراب های دوره ایلخانی و سلجوقی می باشد. می توان گفت که نتایج حاصله نشان دهنده اینست که هنرمند مسلمان با استفاده از انواع اشکال هندسی و گیاهی در بنا های اسلامی در پی آن است که اثبات کند پیوستگی خاصی در بین حیات جماد ، نبات و دنیای انسان وجود دارد. و عالم متکثر جدا از سر منشاء آن نیست. مهمتر از آن هنرمند اسلامی با تقید عملی خود به استفاده از نقوش طبیعی اعتقاد راسخ خود را به رجحان هندسه طبیعت و ارگانیسم زنده ابراز می نماید. به این ترتیب مشاهده می گردد که آموزه های اسلامی از زمان شکل گیری هنر معماری اسلامی به نوعی رایج بوده است و در حقیقت هدف از مفهوم وحدت در کثرت از نظر هنرمند مسلمان تاکید بر یگانگی خداوند بوده است. همچنین آموزه های اسلامی با ریشه ای که در معماری اسلامی دارد شایسته بررسی و توجه بیشتر می باشد.
کلمات کلیدی : آموزه های اسلامی محراب های دوره ایلخانی محراب های دوره سلجوقی نقوش معماری اسلامی.