آسیب شنا سی حریم خانواده در معماری اسلامی-ایرانی

احسان حسین پور¹ شبنم منصوری² معصومه خدادادی لو³ مرجان مولایی بیرگانی⁴

1) کارشناس مهندسی معماری
2) کارشناس ارشد روانشناسی، علوم و تحقیقات اهواز
3) کارشناس ارشد روانشناسی، علوم و تحقیقات تهران(واحد اردبیل)
4) کارشناس ارشد جامعه شناسی، دانشگاه دهاقان

محل انتشار : چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(4icsau.ir)
چکیده :
خانه از مهمترین و قدیمی ترین دستاورد هاي مادي بشر است؛ جایی که منشا بسیاري از تجربه هاي تلخ و شیرین انسانی است و مکانی که پایه هاي شخصیت و هویت افراد در آن شکل میگیرد. انسان برای رسیدن به آرامش نیازمند حریم و فضای محرمیت خانواده است. بدین ترتیب خانه باید حریمی داشته باشد که ساکنش را از دیده شدن و شنیده شدن ناخواسته باز دارد. خانه «حریم فرهنگی» است که فرد را از دیگري جدا میکند و در عین حال زندگی و همزیستی او با دیگران را ممکن می سازد. مفاهیم حریم و فردیت، مفاهیم فرهنگی هستند که از فرهنگی به فرهنگ دیگر تفاوت می کنند. در جوامعی که فردگرایی در آن رشد یافته تر است و ارزش هاي فردگرایانه در آن غلبه دارد، مقوله حریم خصوصی هم در معناي مکانی و هم در معناي اجتماعی آن یکی از مفاهیم کلیدي حیات اجتماعی است. در اینگونه فرهنگ ها معماري خانه ها به گونه اي است که خانواده بتوانند در درون خانه «حریم خصوصی» خود را داشته باشند. در فرهنگ ایرانی، خانه محلی براي تجلی بخشیدن به ارزش هاي سنتی دینی و حفظ خانواده است. از این رو مفاهیم خانه و خانواده آهنگ زبان شناسانه مشترك و معانی نزدیک به هم دارند. در فرهنگ سنتی ایرانی خانه باید حریم اندرونی و بیرونی داشته باشد تا بیگانه چشمش به ناموس خانه نیفتد. اما در این فرهنگ، مرزي میان محرمان ساکن خانه وجود ندارد. هدف اصلی این نوشتار به دست آوردن شناختی دقیق و علمی در خصوص عوامل مؤثر بر تأمین محرمیت عرصه خانواده از رهگذار فضاهای ورودی است.
کلمات کلیدی : آسیب شنا سی امنیت بصری حریم خانواده فرهنگ محرمیت معماری