هویت بخشی و احیای و پیوند اجتماعی شهرهای مذهبی با طراحی فضاهای متذکر(طراحی حسینیه اعظم ارومیه)

روشنک اهری سلماسی¹ جواد شریف نژاد² فرزین انتظاریون³

1) دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری،دانشگاه آزاداسلامی،واحد ارومیه
2) استادیار گروه آموزشی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه
3) دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران، دانشگاه پردیس ارومیه

محل انتشار : چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(4icsau.ir)
چکیده :
یکی از مصادیق تفکر توحیدی شیعیان در فرهنگ عاشورا و ارزشهای نهفته در آن متجلی شده است. حسینهها و تکایای ایران ، گویاترین تجلی کالبدی و پیام چنین فرهنگی در ساختار فضای شهری میباشد.حسینهها و تکایای ایرانی که مظهر پیوند بین زمان و مکان و مردم میباشند. به دلیل ویژگی (فضای شهری بودنشان) نه تنها در قیاس با مکانهای هم عملکرد خویش در سایر کشورها ، هویتی متمایز مییابند ، بلکه به عنوان تنها فضای باز شهری با عملکرد مذهبی در فرهنگ شهرسازی مسلمین منحصر به فرد میباشند. با شناخت و بکارگیری هر چه بیشتر اصول طراحی چنین فضاهایی از قبیل مکانیابی ، انعطافپذیری در فرم و عملکرد و مفاهیم غنی نمادین میتوان به تداوم بیان کالبدی یک فرهنگ در محیط و هویت بخشی به شهر ایرانی کمک موثری نمود. در همۀ دورانها معماری به عنوان عامل برقراری آرامش و تکامل بین فرهنگی و عقلانی اهمیت ویژهای داشته است. براساس این فرضیه در مقاله حاضر پس از بررسی ریشههای پیدایش حسینیه ، به تحلیل ویژگیهای خاص حسینه ایران از قبیل مفاهیم نمادین و فضایی و بصری خواهیم پرداخت. در نهایت با استفاده از این مفاهیم ، به طراحی حسینیۀ اعظم ارومیه خواهیم رسید. در طراحی این حسینیۀ با استفاده از نمادها و مضامین دینی دست به طراحی خلاقانهای میزنیم که نمود ارزشهای ملی و مذهبیمان باشد. از انجاییکه کمرنگ شدن پیوندهای اجتماعی باعث بروز آسیبهای اجتماعی میشود، طراحی چنین مکانهایی برای احیای پیوندهای اجتماعی ضرورت مییابد.
کلمات کلیدی : طراحی حسینیه طراحی مفهومی پیوند اجتماعی فضای متذکر جامعه شناسی تشیع هویت شهری