اصول و الگوهای طراحی فضاهای درمانی کودکان

سلمان نقره کار¹ کوثر صالح²

1) استادیار گروه معماری،دانشگاه
2) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری گرایش معماری ،دانشگاه کاشان،

محل انتشار : چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(4icsau.ir)
چکیده :
امروزه معماران، پزشکان، پرستاران و روانشناسان در مورد بناهای ساخته شده، به عنوان یک مولفه از فرایند درمانی یاد می کنند. در این بین مطالعات به طور خاص، نشان دهنده ی اثر محیط های درمانی بر سلامتی افراد،روند درمانی و بهبود بیماران می باشد. این مساله هنگامی که بیماران کم سن و سال باشند از اهمیت بیش تری برخوردار است. بنابراین طراحی ضعیف محیط های درمانی، می تواند بر سلامتی و روان کودک تاثیر منفی بگذارد و بلعکس محیط درمانی مطلوب تاثیرات مثبتی در روند درمان کودک دارد و بدین علت امروزه بیشتر توجهات به طراحی محیط های مطلوب برای کودکان بیمار می باشد. این تحقیق به دنبال پاسخگویی به این سوال است اصول (بایدها و نبایدها) طراحی فضاهای درمانی کودکان در فضای بسته و باز چیست؟ هدف از ارائه مقاله رسیدن به اصول و الگوهای طراحی فضاهای درمانی کودکان می باشد. در این مقاله ابتدا به مطالعه کودک و نیازهایش به عنوان بهره بردار اصلی و سپس به تاثیرات محیط بر کودک و به دنبال مولفه های شفابخشی در مکان در محیط های بسته و باز پرداخته است. روش به کار رفته در این نوشتار، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، بازدید میدانی از نمونه فضاهای درمانی کودکان، مشاهده رفتارآن ها و مصاحبه با افراد مرتبط می باشد و رویکردی توصیفی-تحلیلی دارد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که فاکتورهای شفابخشی در فضای باز و بسته (طبیعت و معماری ) به دو بخش فیزیکی و متافیزیکی تقسیم می شوند مثلا در فضای بسته: باید نور روز و نور مصنوعی ترکیب شود،از رنگ های شاد و پاستیلی در فضاهای درمان، انتظار و ... استفاده شود، استفاده از رنگ ها در مسیریابی فضاها و در فضای باز: حضور آب در اشکال مختلف، ایجاد باغ های پر درخت، پخش مواد سبز و گیاهان دارویی و ... از اصول طراحی فضاهای درمانی کودکان می باشد.
کلمات کلیدی : کودک رابطه کودک و محیط ظرفیت های معماری شفابخشی فضای درمانی