غنی‌سازی ارزش‌های معماري با الگوپذیری از مهد ديار ديرينه ايران اسلامي (بر اساس تدبری در آيات سوره حشر قرآن كريم)

محمدصادق طاهرطلوع دل¹ جمال‌الدین مهدی نژاد² علی صادقی حبیب آباد³

1) استاديار، عضو گروه معماری، دانشكده معماري و شهرسازي، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران،
2) دانشيار، عضو گروه معماری، دانشكده معماري و شهرسازي، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران،
3) دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری،، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ايران،

محل انتشار : کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی(rstconf.com)
چکیده :
ایران کشوری داراي معماری باارزش دیرینه است. دير زماني است که صاحب‌نظران متفق‌القول بر حفظ، احیاء و باززنده‌سازی ارزش‌های گذشته ايران به منظور حفظ ارزش‌های فرهنگی نماينده هویت ملی هستند. شناسايي ارزش‌های متعالي گذشته و برگزیدن اساسي ترين آن‌ها در رعايت معيارهاي منطبق با شرايط زمانی و مکانی جامعه امروز باشد نیز مسئله‌ اصلي محسوب می‌شود. در این راستا همواره باید در راه شناختن ارزش‌های معماری ایرانی- اسلامی و انعکاس آن به متخصصين جوانی که به نحوی در این مسئله دخالت دارند تلاش نمود. امروزه سعي بر آن است بيان عقايد و افكار با استفاده از زبان معنا که زبانی غیرمستقیم است، به شكل مفاهیم و اندیشه‌های مورد نظر به دیگران منتقل شود. در این بین معماری ارزشمند اسلامي ایران، با توجه به کارکرد فراگیر آن و نیز حضور همیشگی و ماندگار آن در فرهنگ ما بیش از پیش مورد توجه است. چون حفظ ارزش‌ها و هویت ایرانی-اسلامی از ضروریات به شمار می‌آید، طراحان امروز موظف‌اند به ارزش‌ها و معیارهای معماری سنتی گذشته عمیقاً بیندیشند تا خود را از بند تقلید برهانند و طرحي مطابق انتظارات انسان امروز و بر پایه شرع مقدس اسلام خلق کنند. از این رو این سوال پیش می‌آید که این ارزش‌ها کدام‌اند و به چه صورتی می‌توان ارزش‌ها اسلامی را به صورت کاربرد در طراحی معماری به کاربرد؟ در این خصوص، هنر معماری، به دلیل ارتباط مستقیم بازندگی عینی انسان‌ها، در مواجه با پدیده جهانی شدن نقش مهمی را در تعمیق و یا تضعیف فرهنگ و هویت‌ بازی می‌کند زیرا همه افراد جامعه با معماری در ارتباط هستند و تمامی رفتارها آن‌ها در این بناها شکل می‌گیرد. اهمیت و ضرورت این موضوع، در به چالش کشیدن طراحان برای فکر کردن به جنبه‌های مختلف اصول معماری گذشته و توجه ویژه به ارزش‌های اصيل ديرينه، براي غنابخشی به کیفیت طراحی است. در تحقيق حاضر به روش توصيفي– تحليلي با تفحصی در آیه آخر سوره حشر و شناسایی و استخراج ارزش‌های مقدس مصداقی کتاب آسمانی قرآن از ميان معماری اسلامي ديرينه ايراني؛ به ارتباط معنایی و محتوایی عناصر معماری اسلامي ايران پرداخته شده است. لذا به فراخور مطالب مورد بررسي، از جنبه‌های كمي؛ بر مبناي علوم محض يا كيفى نيز از منابع کتابخانه بهره گرفته شده است و نتيجه حاصل از اين تحقيق نوشتاري به شكل معیارهای تحقق ارزش‌های ديني در طراحي بناهاي فاخر معماری معرفي گرديده است.
کلمات کلیدی : مهددیار ایران معماری ديرينه اسلامي غنی‌سازی ارزش‌ها الگوپذيري از سوره حشر