نقش برجسته طاق بستان از ساسانیان تا قاجار

امین جواد خندقی¹ رضوان شمشادی²

1) استاد دانشگاه و مدیر گروه
2) دانشجوی ترم سوم حکمت هنر اسلامی

محل انتشار : چهارمین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی(4cauconf.com)
چکیده :
آشنایی با فرهنگ و میراث به جا مانده از یک ملت، همواره مستلزم مطالعه، کاوش و درک روابط بین تمامی پدیده‎ها و مظاهر اجتماعی آن جامعه است. سرزمین ایران از دیرباز به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، سیاسی، فرهنگی و بهره‎‎‎مندی از هنر به عنوان غنی‎ترین میراثش در تاریخ جهان، همواره مورد توجه محققین به خصوص در حیطه فرهنگ و هنر بوده است. یکی از پویاترین و جذاب ترین موضوعات پژوهش فرهنگی- هنری،که به نوبه خود نقش مهمی در شکل گیری و تغییر فرهنگ بومی و معنوی هرکشور دارد، پارچه، پوشاک و نوع تزیینات و نقوش آن است. در مسیر این پژوهش‎ها، بررسی و دقت نظر در نقش برجسته‎های به جا مانده از ادوار مختلف می‎تواند راه گشا باشد. در این بین حجاری‎های طاق بستان به عنوان ارزنده‎ترین گنجینه مکتوب که تأثیر بسیاری در هنرهای ادوار مختلف داشته، چون نگینی می درخشد. در این مقاله ابتدا به طور خلاصه تاریخچه‎ای از نقش برجسته طاق‎بستان در دوره ساسانی و قاجار بیان می‎شود. به دلیل گستردگی مبحث منسوجات، از طریق مطالعات کتابخانه‎ای و با شیوه تحلیلی- توصیفی، به نقوش پارچه‎های ساسانی و قاجار، معنای نمادین نقوش، وجه اشتراک و تمایز آنها با استناد و رجعت به نقش برجسته طاق بستان پرداخته می شود.
کلمات کلیدی : طاق بستان نقش برجسته پارچه پوشاک(البسه) نقوش پارچه های ساسانی و قاجار.