ارائه چارچوب نظري جهت حس تعلق به مکان از ديدگاه پديدارشناسان و روانشناسان محيطي

محسن ده بزرگی¹ آناهیتا اولادحسین² علیرضا دانش پور³

1) پژوهشگر و دانشجوی دوره کارشناسي ارشد معماري، دانشگاه آزاد اسلامي واحد مرودشت، ايران -
2) پژوهشگر و دانشجوی دوره کارشناسي ارشد معماري، دانشگاه آزاد اسلامي واحد مرودشت، ايران -
3) استاديار و عضو هيئت علمي دانشگاه آزاد اسلامي واحد مرودشت

محل انتشار : چهارمین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی(4cauconf.com)
چکیده :
امروزه چیزی که به عنوان مکان در نظر گرفته می شود، به همراه خود حس تعلق خاطر را نیز در ذهن مخاطبین به وجود می آورد. با توجه به اهمیت حس مکان در تعلق پذیری انسان ها نسبت به ماندگاری یک مکان پرداختن به این موضوع در میان متفکرین علوم اجتماعی تبدیل به یک ضرورت شده است. در زمینه نحوه شکل گیری مکان و حس تعلق به مکان در ارتباط انسان با مکان، از سوی نظریه پردازان دیدگاه های مختلفی ارائه شده است. بسیاری از معماران با تسلط بر این موارد توانسته اند ساختمان هایی با حس ماندگاری بالا در میان جوامع طراحی کنند. برای دستیابی به میزان حس تعلق افراد در یک مکان نیاز به ابزاری جهت جمع آوری اطلاعات می باشد. با لزوم به کارگیری پرسشنامه در تحقیقات حس مکان، نیاز به ارائه چارچوب نظری در این حیطه مشاهده گردید. در این پژوهش با مطالعه نظریات رلف، کانتر، استیل، یورگنسن، توان، حکمت و ... با استفاده از روش تحلیلی- محتوا نموداری تهیه شد. با توجه به این نمودار حس تعلق به مکان به دو دسته، عواملی که باعث ادراک انسان و عواملی که به کالبد و فیزیک یک مکان مربوط می شود تقسیم کرده اند. در انتها می توان مولفه های مربوط به ادراک انسانی را در دو حیطه شناختی و رفتاری و کالبد و فیزیک را در حیطه عاطفی در نظر گرفت.
کلمات کلیدی : روانشناسي محيط حس تعلق به مکان پديدارشناسان روانشناسان محيطي چارچوب نظري