بررسی راهکارهای عدالت کیفری در دادرسی اسلامی

بهرام رحمت اله پور¹

1) کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرمشناسی علوم و تحقیقات تهران دانشگاه ازاد واحد اورمیه ایران

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی مدیریت و علوم انسانی(3icmhconf.com)
چکیده :
کیفر عادلانه زمانی وضع خواهد شد که شخصیت مجرم و آسیب‌های وارده بر جامعه شناخته شود. بدین منظور لازم است که شخص قانونگذار یا دستگاه قضایی، به نیابت از او؛ قابلیت مرتکب و تناسب مجازات با آن قابلیت را تشخیص و مجازات لازم را اعمال کند. مرحله اجرای حکم، از حساس¬ترین و در عین حال فنی‌ترین مراحل دادرسی تلقی می¬شود و در این مرحله است که ثمره نهایی فرایند دادرسی به بار می‌نشیند و لذا وقوع هر نوع لغزشی در این مرحله، می‌تواند لطمات بزرگ و جبران ناپذیری را بر پیکره نظام عدالت کیفری وارد سازد. هدف نهایی از چهار مرحله رسیدگی ماقبل اجرای احکام و وقت و هزینه‌هایی که توسط شاکی خصوصی یا دولت در مدت رسیدگی به یک پرونده کیفری صرف می‌شود اجرای حکم و احقاق حقوق متضررین از جرم و در نهایت دسترسی به اهدافی است که حقوق جزا از اجرای مجازات مجرم تعقیب می‌کند. قوه قضائیه در تأمین عدالت، امنیت و سعادت جامعه نقشی مؤثر، برجسته و محوری دارد. ایفای نقش مؤثر و برجسته قوه قضائیه مستلزم وجود قضاتی مجرب با دانش قضایی لازم است که با بی طرفی کامل و به دور از هرگونه جانب داری و گرایشی مبادرت به رسیدگی و صدور رأی نمایند و احکام صادره از سوی آنان را، طوعاً و با طیّب خاطر گردن نهند. متأسفانه در بسیاری از موارد محکوم علیه به حکم تسلیم نمی‌گردد و نیاز به اجرای آن از طریق مأمورین اجرا است و همواره اجرای احکام محاکم یکی از دغدغههای دستگاه قضایی بوده است. مسأله‌ای که در این رابطه قابل طرح می‌باشد اینکه؛ اجراي احکام کيفري در ارتباط با تحقق عدالت قضايي مطلوب اسلامي با چه موانع و مشکلاتی همراه است؟ و به تبع این مسأله می‌توان پرسش‌هایی مطرح نمود از جمله اینکه؛ علل تأخیر در اجرای حکم و بعضاً عدم اجرای حکم چیست و چه راهکارهایی در جهت بهبود اجرای احکام کیفری قابل ارائه است؟ در پاسخ به مسأله و پرسش‌های مطرح شده می‌توان اذعان نمود؛ با توجه به اینکه بسیاری از مشکلات اجرای حکم مربوط به مراحل قبل از اجرای حکم است لذا این مشکلات در سه مرحله، به تفکیک قابل طرح است شامل؛ موانع و مشکلات در تحقیقات مقدماتی، مشکلات مربوط به مرحله دادرسی و مشکلات مربوط به واحدهای اجرای احکام کیفری.
کلمات کلیدی : اجرای احکام کیفری موانع و مشکلات اجرایی عدالت قضایی اسلامی راهکارهای اجرایی