بررسي اثرات خطوط راه آهن بر توسعه شهري (نمونه موردي : شهر ساري)

فاطمه کی پور¹ نسا خزاعی² سید حسن رسولی³

1) کارشناسی ارشد ، جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه پیام نور ساری ، ایران
2) مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب ، گروه شهر سازی ، ایران
3) کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه پیام نور ساری ، ایران

محل انتشار : پنجمین کنفرانس بین المللی علوم و مهندسی(5icesconf.com)
چکیده :
شهر به عنوان یکی از دستاوردهاي بشر از دیرباز مورد توجه تمدنها بوده است. نحوه شکل گیری و مکان یابی عناصر و بخشهای مهم شهر و رابطه آنها با یکدیگر تحت تاثیر عوامل متعددی مانند عوامل طبیعی ، عوامل اقتصادی – اجتماعی ، عوامل اداری – نظامی و همچنین خصوصیات و نیازهای فضایی و رابطه آن با سایر فعالیتها قرار داشته است .پيش بيني شده است كه با ورود به هزاره سوم تقريبا نيمي از جمعيت جهان در نواحي شهري ساكن خواهند بود. در اين بين توسعه شهري به عنوان يك مفهوم فضايي تغييرات در كاربري زمين و سطوح تراكم، جهت رفع نيازهاي ساكنان شهر در زمينه مسكن، حمل و نقل، اوقات فراغت و غذا و غيره، مي باشد اما جايگاه مهم حمل ونقل ريلي در جابه جايي، توزيع، و مبادلات رو به افزايش مربوط به فعاليتهاي مختلف مشخص بوده و سبب شده است تا سهم بيشتر رفت و آمد در سطح شهر و توسعه فيزيكي شهر را به خود اختصاص دهد چرا كه اثرات راه آهن منجر به شكل گيري زمينه هاي توسعه و ساماندهي فعاليتهاي پراكنده در سطح شهر خواهد شد. بايد گفته كه؛پیچیدگی هر یک از عوامل( اقتصادي، اجتماعي ، سياسي، جغرافيايي، جامعه شناختي) خود موجد پیچیدگی شهر به عنوان تبلور فضائی آنها بوده است. مطمئناً سازمان دادن و نظم بخشیدن به شهر و چگونگی رشد و تحول آن نیازمند موضوع شناسی شهر و مسائل شهری و سپس برنامه ریزی برای آن می باشد. این تحقیق يك روش توصیفی – تحلیلی است جمع آوری اطلاعات میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه تکمیل و با استفاده از نرم افزارspss و از طريق مدل TOPSIS براي اولويت بندي ناحيه ها استفاده شده است. با محاسبه ميانگين وضع موجود و مقايسه آن با متوسط سطح گويه ها که با رقم 108 برآورد شده مي توان با فرض خطوط ريلي(راه آهن) نقش موثري بر عدم توسعه فضايي شهرساري حد پايين تر از متوسط را رد نمود و همچنين با بهره گیري از روشTopsis در جهت رتبه بندي محلات ساري بر حسب اوزان مورد محاسبه محلات دخانيات و سروينه باغ به ترتیب از بیشترین تاثیرپذیري و محلات بخش هشت و پيوندي از کمترین تاثیرپذیري برخوردار بوده اند.
کلمات کلیدی : شهر توسعه شهري راه آهن ساري