تحلیل مفهوم الگو در فضای معماری

سید مرتضی کاظمی¹ مهدی قانعی زارع² قاسم فیض جردوی³ رضا گذری⁴

1) دانشجوی دکتری عمران، دانشگاه آزاد اسلامي واحد كاشمر ایمیل:
2) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامي واحد كاشمر ایمیل: iaukashmar.ac.ir
3) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامي واحد كاشمر
4) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامي واحد كاشمر ایمیل:

محل انتشار : چهارمین کنفرانس بین المللی مدیریت ، اقتصاد و علوم انسانی(icmeh.com)
چکیده :
واژه «الگو» امروزه کاربرد وسیعی در زبان فارسی داشته و حوزه‌های مختلف علوم هریک به فراخور حال و نیاز، تعابیر و تعارف خود را از الگو دارند. معنای عمومی و عامیانه آن برابر و مترادف با کلماتی چون «نمونه»، «سرمشق» و «مدل» بود؛ اما واقعیّت این است که هم معنای الگو و هم معنای واژگان و مفاهیم مترادف با آن در ادبیات رشته‌های مختلف علوم روز بسیاری عمیق‌تر و دقیق‌تر از معنای عمومی آن است. توجه به مفهوم الگو و مفاهیم مرتبط با آن به این خاطر است که دغدغه ایجاد کیفیت مطلوب در فضای معماری به عنوان یکی از اصلی‌ترین اهداف معماران و پژوهشگران این عرصه، توجه آنان را به مفاهیم و شیوه‌هایی جلب کرده که اصل آن‌ها اتکا بر تجربیات بشری و تسلسل هویتی دستاوردهای انسان با نسل‌های پیشین و پیش‌دانسته‌های انسان بنیان نهاده شده است. الگوها، برداشت‌هایتجریدی از مؤلفه‌هایتشکیل‌دهنده محیط هستند که پیچیدگی‌های محیط را قابل درک می‌کنند. بازشناسی الگوها به درک دنیای اطراف کمک می‌کند و نوعی زبان توصیف و تحلیل را بسط می دهد. لذا پژوهش حاضر در پی آن است مفهوم الگو را در مقایسه با مفاهیم مرتبط با آن، که گاه دارای مشابهات و هم‌پوشانی نیز مورد مطالعه قرار داده و نقش متمایز آن را نسبت به دیگر مفاهیم مطروحه در حوزه معماری مشخص سازد. اگرچه میان الگو و برخی دیگر از مفاهیم و تعابیر در فضای معماری تشاهبات شکلی و محتوایی به چشم می‌خورد، لیکن تنها الگو است که می‌تواند با پرهیز از تقلید یا تکرار کار گذشتگان، تجربیات آنان را در قالب آثار متنوع معماری نمایان سازد.
کلمات کلیدی : الگو مفهوم الگو فرم فضای معماری.