جایگاه قدرت و امنیت نرم جمهوری اسلامی ایران در منطقه بر مبنای تئوری ماکس شومان

محمد ملک‌زاده¹

1) استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

محل انتشار : امنیت، پیشرفت و توسعه پایدار مناطق مرزی، سرزمینی کلانشهرها راهکارها و چالش ها (icsp.ir)
چکیده :
در تقسیم‌بندی قدرت دولت‌ها در روابط بین‌الملل، قدرت کشورها بر اساس این که دارای موقعیت و جایگاه جهانی، فرامنطقه‌ای و منطقه‌ای می‌باشند، مشخص گردیده و بر این اساس حوزه نفوذ آنان تعریف می‌شود. بر مبنای تئوری ماکس شومان، قرار گرفتن در جایگاه یک قدرت منطقه‌ای یا میانی، مستلزم برخورداری از شرایط و ضروریاتی می‌باشد. از نظر شومان، در این زمینه چهار شرط برخورداری از «رشد و پویایی»، «تمایل به نقش رهبری»، «ارتقاء ظرفیت و توانمندی» و «مقبولیت و پذیرش» دارای اولویت اساسی می‌باشند. امنیت نرم نظام جمهوری اسلامی ایران در بُعد خارجی، ریشه در قدرت نرم این نظام و نیز مولفه‌هایی دارد که کیفیت تعامل نظام را با بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در عرصه دیپلماسی و سیاست خارجی نشان می‌دهد. بررسی میزان این امنیت بر اساس ضرورتهای مورد نظر ماکس شومان، حاکی از وضعیت مطلوب آن می‌باشد به گونه‌ای که جمهوری اسلامی ایران هم اینک توانسته است زمینه نفوذ و پذیرش موقعیت خود را علاوه بر بازیگران منطقه‌ای، برای بازیگران فرامنطقه‌ایِ تاثیرگذار در منطقه نیز فراهم نماید. شواهد موجود حاکی از افزایش قدرت و امنیت نرم نظام جمهوری اسلامی در گستره منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای –علاوه بر کیفیت مطلوب امنیت داخلی- است به گونه‌ای که این وضعیت، نظام را در حال گذار از قدرت منطقه‌ای به یک قدرت میانی و جهانی قرار داده است. در این نوشتار بر اساس تئوری ماکس شومان که به عنوان چارچوب نظری تحقیق مورد توجه قرار خواهد گرفت، این موضوع بررسی می‌گردد.
کلمات کلیدی : تئوری ماکس شومان قدرت منطقه‌ای قدرت میانی امنیت نرم قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی