ارزیابی مولفه های موثر در ایجاد حس تعلق به مکان نمونه موردی شهر اصفهان

مژگان بیغمی¹ سیدعلی سیدیان²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد موسسه آموزش عالی پردیسان
2) استادیار گروه معماری دانشگاه مازندران

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی (2cauconf.com)
چکیده :
امروزه یافتن فضایی که همه ویژگی های لازم برای زندگی فردی و جمعی در شهرها را داشته باشد ، به امری بسیار دشوار بدل شده است .افزایش روز افزون جمعیت در شهر ها و جریان شتاب آلود پاسخگویی به نیازهای آنان و گسترش شهرنشینی و صنعت و به دنبال آن انبوه سازی و عملکرد گرایی صرف ، محتوا و مفهوم مکان و حس تعلق را از صحنه شهر ها کلا حذف کرده و آنها را تبدیل به مناطقی بی هویت ، بی معنی و فاقد شخصیت کرده است.از این رو مکان عنصر اصلی هویت ساکنان آن است . انسان ، با شناخت مکان می تواند به شناخت خود نایل آید .یکی از علل سرگردانی ، انسان امروز ، نپرداختن به مفهوم مکان و از آن طریق ، نبود هویت مکانی است . شهرها و فضاهای شهری گذشته از استقلال ، شخصیت و هویت ویژه ای برخوردار بوده اند . مفاهیمی که نهایتا منجر به تعریف مفاهیم بزرگتری چون تعلق خاطر و حس شهروندی گشته اند .شهر اصفهان بواسطه قدمت دیرینه خود و اهمیت تاریخی آن در دوره های مختلف همواره از هویت بالایی برخوردار بوده است .این شهر دارای نشانه های فراوانی است که موجب تمایز این شهر از سایر شهرها می گردد ، از این رو شناخت مولفه های موثر در ایجاد حس تعلق در شهر اصفهان می تواند به هویت بخشی و کیفیت فضاها در این شهر کمک بسزایی نماید . در این مقاله پس از معرفی مولفه های اثرگذار در ایجاد حس تعلق و ارائه مدل ، با نظر سنجی از200 نفر از شهروندان شهر اصفهان در قالب پرسشنامه بسته و تحلیل داده ها به دو روش تاییدی عاملی و اکتشافی با بهره گیری از نرم افزار های spss و آموس پرداخته شده که در نتیجه چهار مولفه مهم مورد ارزیابی قرار گرفته که از میان چهار مولفه زمان ، هویت و کالبد و الگوهای اجتماعی، با توجه به نتایج پژوهش مولفه های هویت از اهمیت بسیار بالایی در ایجاد حس تعلق برخوردار است.روش تحقیق در بخش اول توصیفی و تحلیلی و در بخش دوم آماری کاربردی است .همچنین با توجه به نتایج کیفی پژوهش رنگ آبی فیروزه ای به عنوان نماد هویتی در رنگ و نقش ستاره هشت پر و چلیپا از نمادهای هویتی در نقش ، در ایجاد حس تعلق در اصفهان نقش بسزایی دارند.
کلمات کلیدی : حس تعلق به مکان فردی - کالبدی هویتی الگوهای اجتماعی اصفهان